I. Vài nét về tác giả
Tác giả Trần Huyền Trân tên thật là Trần Đình Kim
sinh ngày 13/9/1913 tại Hà Nội
Bút danh: Trần Huyền Trân, Trần Kim, Đỗ Quyên
Ông tham gia phong trào Thơ mới. Sau Cách mạng tháng Tám, ông tham gia Việt Minh, làm việc ở đoàn kịch Tháng Tám, lên Việt Bắc chống Pháp.
Sau 1954, Trần Huyền Trân chuyển sang hoạt động chủ yếu ở lĩnh vực sân khấu. Cùng với một số người bạn như Lộng Chương, Lưu Quang Thuận, Hà Văn Cầu, Nguyễn Đình Hàm... các ông đã bỏ tiền túi ra thành lập nhóm chèo Cổ Phong để có nơi bảo lưu những giá trị nghệ thuật của dân tộc và đào tạo nghề cho các lớp diễn viên.
Ông là người đã dày công sưu tầm, chỉnh lý những tích chèo cổ, những trích đoạn đã trở thành mẫu mực của nghệ thuật chèo (như Vân Dại, Quan Âm Thị Kính...)..
Trần Huyền Trân mất ngày 22/4/1989 tại Hà Nội.
Trần Huyền Trân được truy tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2007.
Các tác phẩm:
- Sau ánh sáng (1940)
- Bóng người trên gác binh (1940)
- Tấm lòng người kỹ nữ (1941)
- Người ngàn thu cũ (1942),
- 19-8
- Chim lồng
- Lẽ sống
- Lên đường
- Tú Uyên Giáng Kiều….
II. Thi phẩm lục bát
Mười năm
Biết nhau từ thuở dại khờ
Giờ đây cát bụi đã mờ mắt trong
Nhánh hồng em chiết bên sông
Đã mười xuân rụng mười bông hoa cười
Con chim bạc má già rồi
Mỏ vàng đã nhạt hết lời thơ xanh
Còn gì nữa ở lều tranh
Ở lòng em, ở lòng anh còn gì ?
Tương phùng là để biệt ly
Biệt ly là một người đi qua lòng
Giờ đây em đã sang sông
Anh nhìn khói sóng ngỡ trông mây đèo
Mười năm mới hiểu tình yêu
Một nguồn hương nhẹ mây chiều gió đưa
Nhớ nhau
mờ mờ mưa luống rau xanh
nắng còn thoi thóp như tình tiễn đưa
trông mưa chạnh nhớ lời thơ
với người hôm ấy cũng mưa âm thầm
người là một kiếp thi nhân
tóc xanh đã nhuộm mấy lần biển dâu
nhà người bên một dòng sâu
xác xơ khóm trúc hàng cau lạnh lùng
hồn thơ về lánh bụi hồng
quyển vàng tóc bạc nằm chung một lều
có đàn con trẻ nheo nheo
có dăm món nợ eo sèo bên tai
chừng lâu rượu chẳng về chai
nhện giăng giá bút một vài đường tơ
nghiên son lớp lớp bụi mờ
mọt ôn tờ lại từng tờ cổ thi
phải đây là bóng tôi kìa
con đò bến cũ đi về phong ba
nhìn tôi người bỗng cười khà
đời là thế ấy – ta là thế thôi!
tôi giờ ngược ngược xuôi xuôi
rót vào lòng khắp tình người hợp tan
chiều nay chiều dệt mưa vàng
tôi buồn trông bóng nắng tàn trong mưa
(Viết năm 1938)
Những cánh thơ vàng
Đời tôi, em hỏi làm chi
Đời tôi là chuyến tầu đi không người
Sông trần bao ngả ngược xuôi
Đã vắng cái bến lại dài con sông
Tình tôi, em hỏi làm chi
Tình muôn ngàn lối, tôi đi một mình
Một mình dốc chén ly sinh
Men ngây ngaat mãi, lòng mênh mông buồn
Duyên tôi, em hỏi làm chi
Mây nằm trái hướng, gió đi sai chiều
Nước bèo nào được bao nhiêu
Tuy giàu gặp gỡ nhưng nghèo yêu thương
Lòng tôi, em hỏi làm chi
Lòng rồ dại ấy còn gì nữa đâu
Hình như nó chết từ lâu
Bởi thương, bởi nhớ, bởi sầu, bởi vui
Thơ tôi, em hỏi làm chi
Một nguồn hương dại đi về ngẩn ngơ
Thơ người là trái chín vừa
Thơ tôi là trái không mùa, không tên
Kìa em ! đừng hỏi nữa em
Chim lồng đã vụt theo lên gió ngàn
Rung lòng, lá động, chiều tan
Nhặt đi em ! cánh thơ vàng đang rơi
Mộng uống rượu với Tản Đà
Cụ hâm rượu nữa đi thôi
Be này đã cạn hết rồi còn đâu !
Rồi lên ta uống với nhau
Rót đau lòng ấy vào đau lòng này...
- Say đâu ! lòng chưa được đầy
Nỗi đau nhân thế, thì say nỗi gì?
Đường xa ư cụ ? Quản chi
Đi gần hạnh phúc là đi xa đường
- Tôi là nắng, cụ là sương
Tôi bừng dậy sáng, cụ nương bóng chiều
Gió sương tóc cụ đã nhiều
Lòng sao nặng mãi bao nhiêu khối tình ?
Mắt tinh, môi thắm đầu xanh
Đời tôi trăm thác nghìn ghềng còn đi
Có gì thắm thía say mê
Lòng chưa tê tái, chưa tê tái đời
- Rót đi, rót... rót đi thôi
Rót cho tôi cả năm mươi tuổi đầu
Nguồn đau cứ rót cho nhau
Lời say sưa mới là câu chân tình
Tương tư
phải đây mùa nhớ thương nhau
chim ngoài ngọn gió hoa đầu cành mưa
biết yêu thì khổ có thừa
hình dung một thoáng tương tư chín chiều
xa nhau gió ít lạnh nhiều
lửa khuya tàn chậm mưa chiều đổ nhanh
bóng đơn đi giữa kinh thành
nhìn duyên thiên hạ nghe tình người ta
đêm về hương ngát bên hoa
tỉnh ra thì lại vần là chiêm bao
Khi đã về chiều
Mờ mờ mưa tưới vườn dưa
Mưa thưa trong nắng mờ mờ chiều nay
Lòng say rốc nốt chén say,
Bỗng dưng tôi nhớ một ngày cùng ai
Một ngày lòng ấy lòng tôi
Bên sông chia xẻ những lời tri âm
Người là một kiếp thi nhân
Tóc tơ nhuộm đã mấy lần bể dâu
Nhà người tôi nhớ như đâu
Lạnh lùng bên mấy hàng cau lạnh lùng
Hồn thơ về ẩn bụi hồng
Quyền vàng tóc bạc nằm chung một lều
Có đàn con trẻ nheo nheo
Có dăm món nợ eo sèo bên tai
Chừng lâu rượu chẳng về chai
Nhện giăng giá bút một vài đường tơ
Nghiên son lớp lớp bụi mờ
Mọt ôn tờ lại từng tờ cổ thi
Chạnh lòng tôi nghĩ mai kia
Chim ham sương gió quên khi chim già
Nhìn tôi người bỗng cười khà
Đời là thế ấy... ta là thế thôi
Tôi giờ ngược ngược xuôi xuôi
Rót vào lòng khắp tình người thế gian
Chiều nay, chiều dệt mưa vàng
Tôi buồn trông ánh nắng tàn trong mưa
Thu
mưa bay trắng lá rau tần
thuyền ai bốc khói xa dần bến mưa...
có người về khép song thưa
để rêu ngõ trúc tương tư lá vàng
Em là…
Em là tiên nữ trên ngàn,
Vui chân đi rắc hoa vàng cho xuân.
Anh là du khách dưới trần,
Lần xem hoa nở là lần tương tư.
Trần Huyền Trân