Mỗi vùng quê đều có một con sông chảy qua. Khi nhắc đến những con sông quê, người ta thường nghĩ ngay đến hình ảnh dòng sông mềm mại uốn lượn quanh làng như một người mẹ hiền dang tay ôm ấp, che chở cho đàn con.

Tôi sinh ra tại một thị trấn nhỏ thuộc tỉnh Bình Định. Thị trấn Bồng Sơn nơi tôi ở cũng như bao thị trấn khác với dáng vẻ muốn trở thành cô gái thành thị nhưng vẫn chưa thể rũ bỏ hết lớp áo cô gái quê, bên cạnh những ngôi nhà xây sừng sững là những ngôi nhà ngói rêu phong, bên cạnh những con đường thơm thơm mùi nhựa mới thẳng tắp là những con đường làng đất đỏ quanh co…

Dòng sông Lại mực nước chia theo hai mùa. Vào mùa hè, dòng sông bình lặng nhè nhẹ trôi. Xung quanh cây cỏ mọc tốt tươi. Xa xa, ở hai bên bờ sông, những bãi đậu, bãi mía, bãi bắp (ngô) xanh rì khe khẽ lay động theo từng cơn gió mùa hè. Trẻ con tha thẩn ra sông chơi, hết rượt bắt, lại chơi trốn tìm, chơi chán lại rủ nhau bắt cá những con cá lòng tong nhỏ gần bờ. Ấy là mùa mà dòng sông đẹp nhất. Lúc ấy, dòng sông như một cô thiếu nữ đương thì con gái, nằm tắm nắng để lộ vẻ đẹp giản đơn, hoang sơ mà cũng rất chi quyến rũ.

Ngược lại, khi mùa đông đến sẽ mang theo những cơn mưa bão của miền Trung. Mưa triền miên suốt mấy tháng. Gió lạnh ù ù thổi. Lòng sông trở thành một cái chảo lộ thiên chứa đựng tất cả những nguồn nước từ khắp nơi đổ về. Mực nước dần dâng cao theo mật độ mưa. Lúc này, dòng sông như một hung thần quái ác với thân hình trắng hếu rệu rã, nhưng ầm ào dữ dội nuốt tất cả mọi thứ từ cây cối, lợn gà, và kể cả những người dân xấu số.

Nhưng cũng chính nhờ dòng nước đục ngầu mùa mưa bão ấy mà con sông lại được bù đắp thêm những sỏi đất phù sa màu mỡ, làm tốt tươi bao cây trái cho vụ sau.

Nhờ dòng nước mát lành trĩu nặng phù sa sau cơn mưa bão, người dân sống hai bên bờ sông, đoạn Trung Lương lại được mùa bưởi.

Ai về Phụ Đức, Trung Lương

Ai lên Thế Thạnh, An Thường buôn tơ

Bưởi ngon ít có ai ngờ

Quà quê thưởng thức bao giờ cho quên

Những trái bưởi Trung Lương luôn căng mọng, sáng da và bên trong ngòn ngọt chua chua, vị ngọt mà rất thanh như tấm lòng hiếu khách của bà con thôn quê. Ăn không hết, người dân lại hái bán cho các con buôn, và nếu có dịp ghé ngang thị trấn Bồng Sơn, ngay chân cầu Bồng Sơn, mời bạn dừng chân ăn thử miếng bưởi Trung Lương thơm ngọt. Nhìn người bán liền tay gọt bưởi, khi trao cho khách không quên nụ cười thân thiện, bao mệt nhọc dọc đường dường như tan biến. Ngồi trên xe nhấm nháp vị ngòn ngọt chua chua của bưởi, ai nỡ lòng quên những giọt mồ hôi và tình cảm của người dân quê tôi.

“Dòng sông lục bát quê mình 
Ngàn câu thơ vạn nghĩa tình yêu thương” *

(Lê Minh Dung)

Bắc qua dòng sông Lại là cây cầu Bồng Sơn có độ tuổi xấp xỉ tuổi ba má tôi, là cây cầu dài thứ hai ở miền Trung. Nghe kể lại, cây cầu được xây từ thời kì kháng chiến chống Mỹ, do Mỹ xây dựng trong công cuộc xây dựng cơ sở vật chất phục vụ cho mục đích xâm chiếm nước ta. Tồn tại qua bao năm tháng, trải qua bao mưa nắng, cây cầu giờ đã già cỗi và không giấu nổi vẻ mệt mỏi.

Bây giờ đây cầu đã được thay thế bởi một cây cầu mới bắt song song, ngày ngày xe cộ qua lại tấp nập. Cây cầu cũ vẫn tồn tại ở đó, nhưng thưa người qua lại. Một con đê được dựng nên. Hai bên bờ đê những hàng thức ăn dân giã mọc lên, hấp dẫn bao nhiêu thực khách. Chiều chiều bờ đê là nơi tụ tập của rất đông người. Người lớn đi bách bộ, tập thể dục. Người trẻ tuổi thì tập trung ăn uống, dạo mát, ngắm cảnh. Những đứa trẻ thì thả diều hay chạy nhảy, vui đùa.

“Tôi đi quên bỏ quê nhà

Con sông thức giấc lá cà tháng hai

Câu thơ ướt đẫm tóc dài

Bài thơ chén đắng mười hai xanh rờn

Bỏ quên cái tuổi trăng tròn

Hoa thơm nhánh cỏ nỗi buồn vóc cây

Bỏ quên sợi tóc bờ mây

Xuống sông vớt gió chắp tay nguyện cầu” *

(Huỳnh Minh Tâm)

Mỗi khi về quê, tôi thích được đi đi tản bộ trên bờ đê, hay lang thang lên cây cầu cũ mà nhìn xuống dòng sông. Nơi đây đã gắn bó với nhiều kỷ niệm thời thơ ấu, những lần trốn nhà đi chơi, những lần dậy sớm tập thể dục…

Những kỷ niệm đơn sơ ấy là hành trang giúp tôi chắp thêm đôi cánh để bước vào đời. Để mỗi khi vấp ngã, tôi lại nghĩ đến quê nhà, nghĩ đến dòng sông êm ả và yên bình kia, tự nhủ mình cần cố gắng hơn nữa. Vì dòng đời cũng như dòng sông, lúc yên, lúc lặng, lúc giận dữ, lúc ồn ào…

Nguyễn Thị Bình An

(Tuổi 24, Tp Hồ Chí Minh)

__________________

Tên bài do lucbat.com đặt lại.

Những bài thơ dấu * được trích dẫn, đã giới thiệu trên lục bát mỗi ngày.

Tổng hợp: Thục Anh - Đạt Ma