LTS Vietnamnet: Trong lá thư hồi đáp ngày 18/6/2009, trả lời câu hỏi của phóng viên về sự việc nhà thơ Việt Nam Đào Kim Hoa tham gia Festival thơ Quốc tế Đài Bắc năm 2001, nhà thơ Trần Lê (Đài Loan), người đã tham gia công tác chuẩn bị và tổ chức Festival thơ Quốc tế Đài Bắc năm 2001, cũng là người đã đích thân dịch bản thảo thơ của Đào Kim Hoa sang tiếng Hoa, tiết lộ: “Khi biết tin, tôi đã gọi điện ngay cho một người trong Ban tổ chức để xác minh, và họ nói, Đào Kim Hoa không hề nói cho Ban tổ chức biết rằng, bốn bài thơ bà gửi là tác phẩm do người khác sáng tác”.

                 Nhà thơ, dịch giả Trần Lê (Đài Loan)

PV: Xin chào ông Trần Lê, xin cho biết năm 2001 ông tiếp xúc với bản thảo bốn bài thơ của bà Đào Kim Hoa như thế nào?

Trần Lê: Năm 2001, tôi tham gia công tác chuẩn bị cho “Festival thơ Quốc tế Đài Bắc 2001” do được Nhà xuất bản văn học Liên Hợp (tương đương với NXB Văn học của ta - NV) mời, họ chính là đơn vị đứng ra thiết kế và tổ chức Festival thơ này. Tôi là người dịch sang tiếng Hoa các bài thơ tham gia Festival của những nhà thơ nước ngoài được mời, trong đó bao gồm cả bốn bài thơ của nhà thơ Đào Kim Hoa.

PV: Bà Đào Kim Hoa có tới Đài Bắc tham gia Festival này không? Ông có giao lưu với bà Hoa không?

Trần Lê: Khi đó là giữa tháng 9/2001, giao thông lên Đài Bắc bị bão lụt làm tê liệt, tôi ở Hoa Liên, miền Đông Đài Loan nên không cách nào đi lên Đài Bắc để kịp dự liên hoan thơ. Nhưng tôi được một bà tiến sĩ người Việt gốc Hoa đang dạy tại Đại học Đạm Giang tên là Doãn Linh cho biết, bà đã từng gặp Đào Kim Hoa và còn mời cơm tối, chuyện trò. Số điện thoại của tiến sĩ Doãn Linh là 0928...  Bởi ảnh hưởng của thời tiết, các hoạt động của Festival khi đó phần lớn đã thay đổi địa điểm, chuyển về Khách sạn Quốc Liên nằm tại trung tâm Đài Bắc tổ chức. Đó cũng là nơi các nhà thơ quốc tế trú lại, các hoạt động cũng vì thời tiết xấu nên quy mô có thu nhỏ hơn. Người đến nghe thơ cũng vì thế ít hơn thông thường.

PV: Theo những gì ông biết, với tư cách dịch giả và cũng là người tham gia công tác chuẩn bị Festival, trong suốt cả quá trình từ lúc chuẩn bị, gửi bản thảo cho Ban tổ chức, liên lạc với Ban tổ chức v.v…. Bà Đào Kim Hoa có lần nào cho biết “Tôi không phải là tác giả của bốn bài thơ này” không?

Trần Lê: Theo tôi được biết, nhà thơ Đào Kim Hoa chưa bao giờ cho phía Đài Loan biết sự thật này.

PV: Ông không chỉ là dịch giả, cũng là một trong mười nhà thơ nổi tiếng nhất Đài Loan, từng đoạt các giải thưởng văn học Lương Thực Thu, giải thưởng Văn học Liên Hợp, giải Nhất văn chương của Thời báo, đoạt giải thưởng Văn Nghệ Quốc Gia của Đài Loan, ông cũng từng bị xâm phạm bản quyền, các website Trung Quốc đăng thơ ông nhưng xoá tên tác giả, cũng từng bị đạo văn. Vậy ông nghĩ thế nào về vấn đề bản quyền với người làm văn học nghệ thuật ngày nay?

Trần Lê: Tôi đã rất nhiều năm làm công tác sáng tác và dịch thuật văn học thơ ca nước ngoài, tôi hạnh phúc trong công việc của tôi, nếu có người tự ý sử dụng tác phẩm của tôi cho mục đích nào đó, thì tôi cũng bao dung bởi đó là họ tuyên truyền cho tác phẩm hay, chia sẻ văn chương thi ca cho độc giả khác v.v… Nhưng nếu họ xoá tên tôi là tác giả, thì đó là một việc không nên làm. Việc xoá tên tác giả đồng nghĩa với việc xâm hại tác quyền của tôi và coi khinh công sức sáng tác của tôi.

PV: Còn về sự việc của bà Đào Kim Hoa?

Trần Lê: Bà Đào Kim Hoa đã chiếm chỗ của một nhà thơ Việt Nam tại Festival thơ Quốc tế Đài Bắc 2001. Nếu bà Hoa không phải tác giả, thì quả thật hành vi của bà là không thành thật và không thoả đáng. Nhưng tôi cũng rất vui mừng được có cơ hội dịch các tác phẩm thi ca của Việt Nam sang tiếng Hoa và qua đó, giúp càng nhiều độc giả tiếp xúc với tác phẩm của Việt Nam.

Theo Trang Hạ (Vietnamnet)

Các tác phẩm tham gia Festival thơ Quốc tế Đài Bắc 2001 đã được xuất bản tại Đài Loan trong tuyển tập thi ca: “Nạm vào trời sao - Tuyển tập thơ của những nhà thơ nước ngoài tới Đài Loan”. Nhà thơ Việt Nam – Đào Kim Hoa được giới thiệu từ trang 236 tới trang 246, trong đó ngoài lý lịch, ảnh chân dung, tác phẩm tiêu biểu, hoạt động văn học nghệ thuật v.v… còn bốn bài thơ của bà. Tất cả các nội dung này được biết đều do chính bà cung cấp cho Ban tổ chức bằng tiếng Anh.