Thứ sáu, 26/04/2024,


Đọc Truyện Kiều càng nhớ quê hương (02/07/2008) 

Xa quê hương đã hàng chục năm rồi. Tôi lại ở một nơi có ít người đồng hương. Hằng ngày tôi phải đọc sách báo Mỹ, vừa là vì nghề nghiệp, vừa là để trau dồi khả năng Anh ngữ, hay ít nhất là giữ cho nó đừng bị thụt lùi, vì tôi đến Mỹ khi tuổi đã khá cao rồi. Bây giờ tôi sắp nói chuyện với các bạn về truyện Kiều, các bạn có thấy ái ngại cho tôi không ? Nhưng càng đọc Truyện Kiều, càng nhớ quê h ương!


Tôi đoán rằng lớp người mê thích truyện Kiều cũng đã lớn tuổi cả rồi. Nghĩ đến điều ấy tôi không còn thấy lo ngại nữa. Vì mình đang nói với những kẻ đồng hội đồng thuyền, đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu, và đồng bịnh tương lân cả đây mà!


Thật ra ở ngay những lớp tuổi trẻ hơn, người của lớp tuổi đôi mươi, những người còn mang nặng tâm hồn Việt Nam của góc trời Đông Á xa xôi ấy, như con cháu của HO (orderly departure of humanity program ) chẳng hạn, nếu đúng hòan cảnh, những câu thơ của truyện Kiều vẫn làm họ xúc động và hữu ích lắm. Ví dụ, chàng và nàng yêu nhau, bây giờ chàng theo gia đình đi Mỹ, nên hẹn sẽ về cưới nàng để đoàn tụ sau khi đã có quốc tịch Mỹ, để gia tăng tình yêu và niềm tin của nàng trong khi còn xa cách, làm cho nàng tin rằng tình của chúng mình là do tiền định, cho có vẻ thiêng liêng, cho nên dù có ngăn sông cách núi, ở hai bên bờ đại dương xanh thẳm, em cứ vững tin đi! Cuối cùng rồi mình sẽ ở bên nhau. Chàng ở Mỹ có thể dùng 4 câu thơ sau đây trong truyện Kiều để gởi cho nàng. Bảo rằng đã tìm thấy trong lúc bói Kiều:

 

“Năm nay là một, nữa là năm năm.
 Mới hay tiền định chẳng lầm
Đã tin điều trước ắt nhằm việc sau
Còn nhiều ân ái với nhau
Tơ duyên nào đã hết đâu vội gì!..”

 

Dù biết rằng nàng sẽ chờ đợi, nhưng xa mặt cách lòng, làm sao tránh được những phút cô đơn yếu đuối, nên lâu lâu chàng cũng phải tỏ ra lo lắng, ghen tương chút đỉnh để phòng ngừa, bằng cách đưa vào những cánh thư qua lại những câu thơ như thế này:

 

“ Trăng thề còn đó trơ trơ
Dám xa xôi mặt mà thưa thớt lòng
Ngoài nghìn dặm chốc ba đông
Mối sầu khi gỡ cho xong còn chầy
Gìn vàng giữ ngọc cho hay
Cho đành lòng kẻ chân mây cuối trời!..”

 

Cuối cùng rồi hai người đã đoàn tụ qua chương trình ODP (orderly departure program) và sống với nhau hạnh phúc vô cùng. Nhưng đố ai biết được là họ đã chờ nhau vì tình yêu chung thủy hay là vì cái thế chẳng đặng đừng. Vì chàng ở Mỹ đang khốn đốn vì nạn gái thiếu trai thừa, đêm đêm lẻ loi kêu trời không thấu ! Không muốn chờ cũng phải chờ. Còn nàng ở Việt Nam, xứ người đông của khó, nghèo khổ bần cùng, còn giấc mơ nào hơn là giấc mơ đi Mỹ!


Đã có rất nhiều người viết về truyện Kiều. Viết về khía cạnh văn chương, về pháp lý, về phong tục tập qúan, về từ ngữ điển tích… Biết bao kẻ vịnh Kiều, lẩy Kiều. Họ còn đem truyện Kiều vào lãnh vực huyền bí (bói Kiều) trong những ngày đầu xuân, lúc trà dư tửu hậu. Những câu thơ xuất thần, chí lý đúng lúc đúng chỗ đã làm cho những tâm hồn Việt Nam muốn tan rã ra, như chết đuối trong dòng cảm xúc. Có người đã phải vỗ đùi nghe một cái chát và phải chưởi đổng lên vì không còn cách nào để thán phục những câu thơ hay. Hàng trăm câu thơ của truyện Kiều đã trở thành ngôn ngữ hàng ngày, thành ca dao tục ngữ lúc nào mà chúng ta đã không hay! Đã có nhiều người nổi danh xấu hay tốt, vì lý do này hay lý do khác, hay đem ví von đời mình với đời Kiều để bào chữa hay thi vị hóa hành vi của họ. Các nhân vật truyện Kiều cũng thế, để nói về một gã bạc tình , chỉ cần nhắm ngay mặt nói một câu “ Đồ Sở Khanh” là đủ!

- Như vậy thì còn gì để tôi nóii nữa ?
- Có. Tôi sắp nói với các bạn với một khía cạnh khác. Khía cạnh tâm lý của các nhân vật truyện Kiều.


Thúy Kiều đẹp qúa! Vừa sắc vừa tài:

 

“ Kiều càng sắc sảo mặn mà
So bề tài sắc lại là phần hơn
Làn thu thủy, nét xuân sơn
 Mây ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh!
Một hai nghiêng nước nghiêng thành
Sắc đành đòi một tài đành họa hai….”

 

Theo lẽ thường mà nói thì đời Kiều sẽ vô cùng sáng lạng. Vào cái thời của vua chúa ấy, nếu không là hòang hậu thì nàng cũng được là quí phi hay một mệnh phụ phu nhân. Nhưng than ôi! Nàng lại là một kỹ nữ! một con ở, con đòi!


Các nhà tứơng số sẽ có một vài gỉa thuyết để giải thích cho sự oái oăn này. Ví dụ như họ nghĩ rằng có thể nàng Kiều có một phá tướng nào đó (nhất trọc phá cửu thanh), như bị đái giắt, hay có mụt ruồi đen đóng nơi chỗ kín, hay tử vi có số đào hoa.v.v…Còn đời nay, để giải thích cho những trường hợp như vậy, ngành tâm lý học tìm hiểu con người qua 3 khía cạnh: Cách suy nghĩ (thinking), Sự cảm xúc (feeling) và cách hành động (acting, behaving). Qua đó nhà tâm lý học đã phân loại theo những nét nổi bật gọi là những nét cá tính (personality traits). Ai ai cũng có một hay nhiều nét cá tính nào đó nhưng nếu những nét cá tính trở đó nên quá lố và biểu lộ một cách thường trực làm cho cá nhân đó mất khả năng phân tích, phán đoán, để thích hợp với hoàn cảnh (pervasive pattern of thinking, feeling and behaving trait) đưa đến khó khăn, đổ vỡ, khủng hỏang liên miên trong cuộc đời mình, hay làm rắc rối, khó chịu cho người khác, thì người ấy coi như là có rối lọan cá tính (personality disorder).


Ví dụ như cá tính phường tuồng (histrionic traits), cử chỉ, hành động, suy nghĩ và cảm xúc giống hệt như những nghệ sĩ đóng tuồng trên sân khấu (pervasive pattern of excessive emotionality and attention seeking). Biểu lộ cảm xúc khóc, cười một cách dễ dàng và hời hợt ; chuyện nhỏ thành ra to, chỉ có trầy da nhưng đau đớn như bị gãy chân hay lủng ruột; cử chỉ, hành động và ăn nói một cách màu mè điệu bộ, ăn mặc hở hang để thu hút sự chú ý, cho nên đi đến đâu cũng dễ trở thành mục tiêu chú ý của người khác, và tiến đến chuyện tình cảm thân mật một cách quá nhanh (considers relationships to be more intimate than they actually are), vì cách suy nghĩ của loại cá tính này cũng rất nông cạn, rất dễ bị ảnh hưởng, dẫn dụ bởi người chung quanh (easily suggestible, or influenced by others or circumstances). Cá tính này nhiều ở phái nữ. Một vài nét cá tính này làm cho phái nữ dịu dàng, khả ái và hấp dẫn.....nhưng nếu đủ bộ thì sẽ bất lợi vô cùng.

 

Theo Bác Sĩ NGUYỄN ĐỨC PHÙNG, MD.

Chia sẻ:                   Gửi cho bạn bè
Mỗi độc giả cũng là một tác giả
(Mời bạn cho ý kiến, cảm nhận và lời bình sau khi đọc bài viết trên)
Họ và tên  *
Địa chỉ  *
Email  *
Điện thoại  *
Nội dung (bạn cần sử dụng font chữ Unicode, có dấu; ghi đầy đủ họ tên, địa chỉ, email, điện thoại,... Nếu thiếu các thông tin đó, có thể chúng tôi sẽ từ chối cho hiển thị
 
Các bài khác: