Một bà cụ bán nước vỉa hè ở ngã tư Bà Triệu - Tô Hiến Thành (Hà Nội) có một 'đàn con hàng trăm đứa”. 10 năm qua, dù lễ tết, giá rét, nắng lửa thế nào, bà cũng không quên cho 'đàn con' của bà ăn. Chúng đã ăn hết hàng tấn lúa gạo của bà để rồi bay lên… trời. Bởi, chúng là chim!

Mua hàng tấn gạo để cho chim ăn

Tính đến bây giờ, đã 20 năm bà Tim (có người còn gọi là bà Hào) ngồi bên sạp hàng đơn sơ, chỉ với vài bao thuốc, chiếc điều cày và ấm nước trà. Hôm nào cũng như hôm nào, từ rất sớm, bà Tim đã dọn hàng ra bán. Chỉ vừa nhìn thấy bà, lũ chim sẻ đã kêu nháo nhác trên ngọn cây đòi ăn.

Bà Tim chưa kịp bày hàng ra bán đã vội lấy gạo trong chiếc chai nhựa đổ thành từng đống dưới gốc xà cừ. Gạo vừa đổ xong, bà Tim chỉ kịp quay gót chân, lũ chim từ trên cây đã sà xuống rất đông.

Bà Tim quê ở một xã rất nghèo của huyện Quốc Oai, Hà Nội. Bà bảo, cho đến bây giờ, bà vẫn không có gia đình. Cuộc sống hiện tại bà đang phải nương nhờ vợ chồng cô cháu gái đàng nhà ngoại đang sống ở Hà Nội.

Vào những năm 90 của thế kỷ trước, công việc bán nước trà vỉa hè cho thu nhập không đáng là bao. Nhưng bước sang những năm 2000, nền kinh tế thành phố bùng nổ, nhiều công ty mới thành lập nên việc bán nước trà vỉa hè cho thu nhập rất khá. Thế nhưng, bà Tim dường như đã quen với cuộc sống khó khăn nên việc kiếm được nhiều tiền hơn cũng không khiến bà vui.

Trong lúc không mấy vui vì công việc kinh doanh đang tiến triển ấy, bà Tim chợt phát hiện ra quanh nơi bà bán hàng thường xuyên có vài ba chú sẻ nâu bay lượn và miệng lúc nào cũng 'kêu inh ỏi' vì đói và vì không kiếm được thứ gì để ăn.

Thương những con chim đói nên những ngày hôm sau, ngày nào bà cũng mang gạo bỏ dưới gốc cây xà cừ cho ăn. Từ khi được cho ăn gạo, ăn thóc thì tính nết những con chim thay đổi hẳn. Chúng không kêu nhiều và không xục xạo vào những đống rác bẩn thỉu kiếm thức ăn như trước nữa.

Thay vào đó, những con chim bay nhảy trên những ngọn cây, hót líu lo và rủ thêm bạn về ngày một đông hơn. Rất nhiều chim lạ kiếm ăn ngang qua thấy có nhiều đồ ăn nên những ngày sau đó cũng chỉ quanh quẩn trên những ngọn cây, đói lúc nào lại sà xuống ăn gạo bà Tim đã rắc sẵn.

Cho đến thời điểm hiện nay, đàn chim sẻ thường xuyên tập trung trên những ngọn xà cừ khu vực ngã tư đường giao Bà Triệu và Tô Hiến Thành lên đến vài trăm con. Chim tập trung đến càng nhiều thì thức ăn tiêu tốn càng lắm.

Mỗi ngày, để đàn chim được no bụng, bà Tim phải mất đến gần một kilogam gạo và vài lạng thóc. Mà thóc gạo bà Tim mua cho chim ăn cũng không phải là loại thường. Bà bảo, đó đều là những loại gạo hảo hạng. Nếu có sống một mình, bà cũng chẳng bảo giờ dám mua loại gạo đó để ăn.

Tôi bần thần làm một thống kê cơ học thì hóa ra số thóc gạo bà Tim cho lũ chim ăn hàng ngày tương đương với khẩu phần của hai, ba người trưởng thành. Nếu nhân với số ngày của 10 năm thì đó là cả một gia sản mà nhiều nông dân mơ ước cả đời cũng không dành dụm được.

Mười năm ăn Tết cùng chim

Suốt 10 năm nuôi đàn chim, có những chú chim đã trở nên rất thân thiết với bà. Lúc vắng người, chúng vẫn nhảy lon ton quanh chân bà. Có con liều lĩnh còn bay lên đậu trên đầu, trên vai bà. Nhiều lần, bà Tim còn định đặt tên cho từng chú chim, nhưng vì chim thì có hàng trăm, con nào cũng giống con nào, sợ không phân biệt được hết... nên bà lại thôi, không đặt tên nữa.

Cũng vì quan tâm đến lũ chim mà việc bán hàng của bà Tim nhiều khi bị xao nhãng. Có lúc khách đến đông, nhưng mải nhìn chim, bà không nghe thấy khách gọi những thuốc, những nước gì. Khách cứ ngồi đợi, nhưng lâu quá không thấy chủ quán phục vụ thì đứng dậy bỏ đi, bà cũng không biết. Vì vậy, quán nước của bà Tim lúc nào cũng vắng khách. Những khách hàng chịu ngồi ở quán của bà, hoặc phải là khách rất quen, hoặc họ ngồi uống nước chỉ vì muốn được nhìn ngắm lũ chim hàng trăm con đang ăn gạo trên một khu vỉa hè thuộc loại thanh bình nhất Hà Nội này.

Sau 10 năm chăm chút đàn chim, bà Tim coi đàn chim như là 'con cái trong nhà' nên tìm mọi cách chăm sóc và bảo vệ. Có lần một tốp thanh niên đi uống rượu say ở đâu đó ngang qua, thấy nhiều chim thì cầm gạch định ném chết đem về làm thịt. Bà Tim đang rót nước cho khách thấy thế vội chạy ra lùa lũ chim bay lên cây. Tốp thanh niên thấy cảnh ấy vội bỏ gạch và lặng lẽ chuyển đi sang bên kia đường mà không dám giáp mặt bà…

Trong suốt mười năm chăm sóc đàn chim, bà chưa bao giờ để lũ chim bị đói. Cũng vì sợ bầy chim bị đói nên những hôm trời mưa to gió lớn hay những hôm trời rét cắt da cắt thịt, bà vẫn dọn hàng ra bán để được nhìn thấy và chăm sóc đàn chim của mình.

Bà bảo, nhiều hôm, trong giấc mơ, bà thấy lũ chim kêu nhiều, sợ chim đang bị đói thật nên dù trời chưa sáng, bà vẫn mang gạo ra đổ đầy dưới gốc cây cho chúng ăn.

'Mà lũ chim cũng thật lạ. Chúng vẫn thực hiện việc sinh sản ở đâu đó và kéo về đây ngày một đông. Ngần ấy năm nuôi chúng, hẳn có con đã già và đã chết. Nhưng chắc chúng... sợ tôi buồn nên đã tìm cách hóa kiếp lặng lẽ ở một nơi nào đó tôi không nhìn thấy?' - bà Tim nói.

Đã mười năm nay, cứ vào thời gian cận Tết, khi đường phố ai ai cũng nô nức đi sắm sửa thì bà lại lặng lẽ đi chợ Mơ mua hàng bì thóc, gạo tích trữ để cho chim ăn. Khi năm mới đến, thay vì đi chúc Tết, lễ chùa, thì từ ngày 30 và cả những ngày đầu năm mới, bà đều dọn quán bán hàng. Những ngày ấy, Hà Nội vắng teo, đường hiếm có một bóng người nên ngồi từ sáng đến chiều, có khi chẳng có ai vào uống nước.

Mặc dù không có khách vào mua hàng nhưng những ngày Tết chính là những ngày bà Tim vui nhất trong năm. Bởi khi ấy, bà mới có cơ hội gần gũi lũ chim nhất và lũ chim cũng thỏa sức sà xuống ăn, đậu trên vai, trên tay, trên đầu bà mà không bị nhiều người qua lại làm phiền. Vì tình yêu kỳ quặc này của bà với lũ chim sẻ, nhiều người đã ví đó là thứ tình 'yêu rồ dại và mù quáng'.

Bà bảo, ngồi bán nước và cho chim ăn ở góc phố, nhiều người nhìn thấy vẫn bảo bà lẩn thẩn. Bà thì không chắc mình có lẩn thẩn hay không, nhưng bà bảo, sự quan tâm của bà với bầy chim sẻ, như tình yêu của người mẹ với những đứa con vậy.

Nói rồi, bà Tim lại ngước mắt nhìn lên những ngọn xà cừ có hàng trăm chú chim.

Bà bảo, mỗi lần nhìn thấy chúng, lòng bà lại thấy nhẹ nhõm. Sự nhẹ nhõm và vui sướng của bà càng được nhân lên khi nhìn thấy những ánh mắt rực sáng và nụ cười tươi vui của các em nhỏ đi học qua được nhìn thấy đàn chim.

Những điều kỳ diệu ấy ngày ngày vẫn lặng lẽ diễn ra, nhưng dường như, chỉ một mình bà Tim biết được.