Khối đá hoa cương đỏ mang biểu tượng trái tim đỏ thắm và ngọn lửa bất diệt được long trọng đặt trên đài cao ở Lệ Chi Viên, nơi cách đây 558 năm - ngày 16-8 năm Nhâm Tuất (1442), Nguyễn Trãi và Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ và cả ba họ bị giết bởi những âm mưu đen tối tranh giành quyền lực và hãm hại trung thần của triều đình phong kiến.

Bà Trần Thị Nga (thứ ba từ trái sang), người cung tiến “Tượng đài Trái tim”

Đây mãi mãi là tấm lòng của con cháu với những người anh hùng dân tộc. Là ngọn lửa hồng từ trái tim nhân ái, yêu nước thương nòi, luôn đấu tranh vì tương lai tươi sáng của đất nước của các bậc tiền nhân, mãi tỏa sáng trong trái tim những người con của đất Việt, cùng những người có lương tri trên toàn thế giới.

Khối đá hoa cương đỏ với trọng lượng gần 8 tấn, được đặt trên một cuốn sách mở, tượng trưng cho tri thức. Với đế là ba vòng tròn đồng tâm tạo thành tam cấp, tượng trưng cho bầu trời, cho sự giao hòa Thiên - Địa - Nhân sâu sắc, đồng thời cũng là sự ngầm ý ba họ bị tru di. Trên ba vòng tròn đồng tâm ấy là một trụ vuông nâng cuốn sách. Hình vuông như bầu trời trong quan niệm cổ. Tượng đài như một giọt lệ đang rơi trên cuốn sách - giọt lệ của nhân dân xót thương cho nỗi oan khiên dậy cả đất trời của những người con Trung - Hiếu - Tiết - Nghĩa.

Không những thế, khối đá còn là biểu tượng trái tim nhân ái của người anh hùng dân tộc trường tồn với thời gian, như luôn nhắc nhở chúng ta phải biết sống, biết yêu thương, biết khoan dung tha thứ. Bởi những người anh hùng của dân tộc ấy không bao giờ khóc cho riêng mình, mà khóc bằng dòng máu thắm hồng cho nỗi khổ đau của muôn dân trong hành trình nhân thế.

Tượng đài “Ngọn lửa Lệ Chi Viên” - ngọn lửa từ trái tim nhân ái bao dung của những người con ưu tú của dân tộc lung linh soi bóng xuống hồ bán nguyệt bốn mùa thơm ngát hoa sen và hoa súng trắng.

Vụ án oan “Lệ Chi Viên” đã đi vào quá khứ. Những giá trị tốt đẹp đã được trả lại chân giá trị, những người con ưu tú của dân tộc đã được minh oan. Tượng đài “Ngọn lửa Lệ Chi Viên” là tấm lòng của con cháu với hai Cụ, những người luôn thấm nhuần lời dạy của tiền nhân, luôn mới trong mọi thời đại: “Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân/ Quân điếu phạt trước lo trừ bạo”.

Để có được công trình mang ý nghĩa nhân sinh to lớn này, không thể không nhắc đến quá trình vận động không mệt mỏi bao năm trời của “Hội những người yêu kính danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi và Lễ nghi học sĩ Nguyễn Thị Lộ” do nhà giáo Hoàng Đạo Chúc là hội chủ.

Ngày dựng tượng đài “Ngọn lửa Lệ Chi Viên”,  nhân dân với mọi lứa tuổi tập trung đông đảo. Những giọt nước mắt đầy tình người long lanh trong niềm vui sướng, những ngọn lửa trong ánh mắt các em học sinh, những người già ngời sáng tin yêu. Nhân dân sẵn sàng dỡ tường, làm đường cho xe vào. Mỗi việc làm, mỗi đóng góp dù nhỏ, đều xuất phát tự đáy lòng, như những hạt phù xa bồi đắp nên cánh đồng Tâm - Đức. Những tấm lòng như thế làm ta thấm nhuần hơn câu nói bất hủ của người anh hùng dân tộc Nguyễn Trãi: “Chèo thuyền là dân, lật thuyền cũng là dân”.

Quần thể di tích “Lệ Chi Viên” cùng khu đền thờ hai Cụ ở Tân Lễ - Thái Bình, ở Khuyến Lương - Hà Nội, nối nhịp cầu cho những tấm lòng của nhân dân với những người con ưu tú của dân tộc và những người có lương tri trên toàn thế giới xích lại gần nhau hơn. Đây không chỉ là những khu tưởng niệm những người anh hùng dân tộc, mà còn là những khu di tích văn hóa và lịch sử, có ý nghĩa giáo dục vô cùng to lớn cho mọi thế hệ.

Chúng ta hy vọng rằng, những người con chân chính của đất Việt mãi mãi nhớ ơn sự hy sinh to lớn của những người anh hùng dân tộc đã ngã xuống vì tương lai tươi sáng của dân tộc, để biết sống, biết yêu, biết xây dựng và bảo vệ giang sơn gấm vóc. Bởi mỗi lá cây, ngọn cỏ, mỗi tấc đất, mỗi hạt gạo thơm… đều thấm máu của bao người, bao  thế hệ.

Trần Vân Hạc

(Nguồn: QĐND Online)