Là gương mặt khá quen thuộc của phim truyền hình cũng như sân khấu, với lối diễn xuất khá dung dị, tinh tế, nếu gặp Phạm Cường ngoài đời dễ khiến người ta có cảm giác anh là một công chức hơn là diễn viên. Chất 'nghệ' của một nghệ sỹ dường như ẩn sâu trong tác phong của một trung tá quân đội. NSƯT Phạm Cường vừa thực hiện khá thành công vai Hoàng trong phim 'Khoan nói lời yêu thương' (bộ phim về đề tài phòng chống bạo hành gia đình đang được phát trên kênh O2TV).
* Chào anh hiệu trưởng Hoàng (tên nhân vật chính bộ phim "Khoan nói lời yêu thương" - PV), ai cũng bảo, sao anh lại 'ác' đến thế?
- Tôi cho rằng dù là bộ phim được đặt hàng nhằm tuyên truyền về vấn đề bạo hành gia đình hiện nay, nhưng nhà văn Nguyễn Quang Lập đã xây dựng kịch bản cực kỳ hấp dẫn, không khô cứng, máy móc. Tôi cũng đã từng chứng kiến nhiều cảnh bạo lực gia đình của những người tri thức. Họ không đánh đập vợ con bằng vũ lực mà tra tấn bằng tinh thần, biến cuộc sống gia đình trở nên lạnh giá, thiếu vắng tiếng cười...
* Sau khi tham gia vai diễn này, nhìn lại cuộc sống gia đình mình, anh cảm thấy thế nào?
- Khi đóng phim, tôi đã suy nghĩ rất nhiều rồi quy chiếu đến gia đình mình và gia đình những người xung quanh. Gia đình tôi, vợ và chồng tương đối bình đẳng trong mọi công việc. Chúng tôi không khu biệt trong gia đình vợ phải làm gì, chồng phải làm gì mà cần phải giúp đỡ nhau trong mọi việc khi cần thiết. Thực ra chuyện bạo hành gia đình rất có thể xảy ra trong bất kể gia đình nào mà bản thân người trong cuộc có lúc không nhận ra được.
* Cả hai vợ chồng là nghệ sỹ, nên đều bận như nhau. Anh có thường 'chạnh lòng' khi ngoài vai trò lãnh đạo (Phạm Cường hiện là Đoàn phó Đoàn kịch nói Quân đội - PV), học đạo diễn, làm diễn viên của đoàn, anh còn liên tục phải vào thêm một vai không kém quan trọng, đó là làm 'ông nội trợ' khi vợ (NSƯT Thu Quế - PV) đi diễn?
- Tất nhiên điều đó ai chẳng có lúc nghĩ tới. Nhưng cùng niềm đam mê nghệ thuật nên tôi hiểu, nếu cô ấy đang thích một vai diễn mà vì việc gia đình mình cản trở cô ấy thì mình... ác quá! Vì vậy tôi cũng cố gắng tạo điều kiện để vợ được yên tâm làm nghề.
* Vai diễn của anh, thường là những vai khá... tử tế. Dường như anh chưa có những bứt phá bằng những vai hoàn toàn khác với những gì mình đã thể hiện?
- Thực ra từ trước đến nay trong phim vai của tôi đa phần tử tế, cũng có vai nọ vai kia, nhưng đều có chung tâm trạng là day dứt, giằng xé, mất mát, thiệt thòi, khổ về nội tâm... Nhưng trên sân khấu thì tôi vào những vai đa dạng hơn nhiều. Những vai phản diện sân khấu rất thành công nhưng ít người biết đến vì phục vụ đối tượng khán giả là bộ đội, chiến sỹ....
Ngoài những vai mẫu mực, lành lành, thì dạng vai đa tính cách, bên ngoài thì lạnh lùng, bên trong thì ấm nóng... tôi cũng thường thể hiện. Tôi thích khai thác những góc khuất của nhân vật chứ không phải là dạng vai một chiều.
* Anh quan niệm thế nào về vai chính diện và phản diện?
- Trong vai diễn tôi không quan niệm chính diện hay phản diện, mà là người đó có làm lợi cho xã hội hay không, và cái đích của người ta hướng đến là đúng hay sai. Có người đích đến thì đúng nhưng phương pháp lại sai, có người phương pháp thì có vẻ như đúng nhưng mục đích lại sai. Vì con người là tổng hòa những ưu điểm nhược điểm.
Từ khi làm nghệ thuật, tôi chỉ quan niệm hai dạng nhân vật là nhân vật mục đích đúng và nhân vật mục đích sai. Nhưng nếu cứ quan niệm nhân vật mục đích đúng thì phương pháp cũng sẽ đúng, thì sẽ làm nhân vật đơn giản đi rất nhiều. Đôi khi cái đích người ta hướng tới là đúng, là làm lợi cho xã hội nhưng trong quá trình đi tới cái đích của mình, lại phải sử dụng cách này cách khác mà người khác nhìn vào lại thấy phương pháp đó là sai. Bởi cuộc sống không hề đơn giản.
* Anh từng nói rằng, ban đầu anh chọn nghề diễn vì cảm thấy nó rực rỡ, lung linh... Vậy sau bao nhiêu năm gắn bó với nghề, anh có còn cảm giác đó?
- Khi đứng trên sân khấu, nhìn rõ hiện thực, thì thấy nghề mình chọn không còn lung linh rực rỡ như ban đầu nữa, mà thậm chí là khắc nghiệt. Tôi nghĩ, bất cứ nghề nào cũng vậy thôi. Nhưng nghệ thuật luôn có sự cuốn hút kỳ lạ, và những người làm nghệ thuật càng dấn thân thì càng cảm thấy khó bỏ dù mình không sống được vương giả gì với nó. Thậm chí, có lúc cảm thấy uất ức vì những khắc nghiệt trong nghề. Nản. Nhưng sau đó, mỗi khi thành công một vai diễn, tôi lại cảm thấy hoan hỉ lắm. Giờ thì tôi đã quen, có bình tĩnh trước mọi tình huống xảy ra trong nghề. Tôi không quá vui khi thành công, cũng không quá buồn khi thất bại. Tôi là người tương đối bình tĩnh trước các vấn đề của cuộc sống.
* Nản, vì có lẽ anh chưa nhận được những gì tương xứng với công sức mình bỏ ra?
- Tôi không quan tâm đến những gì mình nhận được phải tương xứng với cái mình bỏ ra. Trong cuộc đời diễn viên có những vai diễn tương đối thành công được bạn nghề, khán giả yêu quý, tôn trọng. Ngược lại, có những vai không thành công thì mình cũng phải chịu sức ép. Và cũng không phải mình cứ diễn thành công một vai này rồi thì vai sau mình cũng sẽ thành công. Đó cũng là áp lực của nghề. Sự thành cồng của diễn viên là một quá trình tiệm cận. Trong tất cả các nghề thì mọi bước đi của diễn viên là người ta nhìn thấy rõ nhất, vì vậy anh phải có bản lĩnh về nghề. Đó là sự nghiệt ngã của nghề đòi hỏi anh liên tục phải phấn đấu.
Bên cạnh đó, có những vai dù không yêu thích nhưng nếu được phân thì mình vẫn phải làm. Thực tế không phải kịch bản nào của mình nhân vật cũng đều đầy đặn, chặt chẽ như kịch bản phương Tây. Nhiều kịch bản chỉ chú trọng xây dựng nhân vật chính, những nhân vật còn lại thì rất chán. Trong khi kịch bản phương Tây khá chặt chẽ, chú trọng tất cả các nhân vật, chứ không có sự phân biệt nhân vật chính hay nhân vật phụ, vai dài hay vai ngắn, vai có tư tưởng lớn hay tư tưởng nhỏ.
* Nhiều người bảo rằng, trông Phạm Cường... chẳng giống những nghệ sỹ như người ta vẫn gặp?
- Diễn viên, thì cứ phải ăn mặc khác người một chút? Hay đi đâu cũng phải ồn ã một chút, nay ở đám đông này, mai ở đám đông khác thì mới thu hút được sự chú ý của mọi người...? Sau này, khi đã gắn bó với nghề, tôi đã rút ra khái niệm: À, nghệ sỹ là cái có trong tất cả mọi người. Nghệ sỹ là người biết hiểu, thông cảm và chia sẻ với người khác./.
Lê Huệ (Báo TNVN)
ĐT: 0912237256
Email: lehuevov@gmail.com