Ấy là những mùa Trung thu của thời con trẻ. Bây giờ nhớ lại, thấy nao nao lòng. Ngày ấy, do hoàn cảnh chiến tranh, Trung thu không ồn ào, sôi động như bây giờ. Thậm chí những năm bom đạn ác liệt, còn không dám thắp sáng đèn Trung thu vì sợ máy bay Mỹ nó đánh toạ độ. Những mùa Trung thu ấy giản dị, mộc mạc, chân quê nhưng đọng lại thật sâu sắc trong ký ức tuổi thơ tôi.

Thời ấy làm gì có hàng quán bày bán đủ thứ quà bánh phục vụ Trung thu như bây giờ. Miền quê nghèo cho nên việc chuẩn bị cho Trung thu cũng đơn giản. Bọn trẻ thường tự lo lấy. Vật liệu thì có sẵn. Chỉ cần bỏ ra nửa ngày là có ngay một cái đèn ông sao phết giấy bồi đủ kiểu. Những cái đèn kiểu ấy, bây giờ có thể coi là đồ cổ, chẳng ai thèm chơi nhưng với những đứa trẻ thôn quê ngày ấy là cả một niềm vui và kiêu hãnh.

Kỳ công nhất là làm trống ếch. Cuối tháng bảy, đầu tháng tám đã lo săn ếch rồi. Được một chú ếch bự thì mừng không kể xiết. Da ếch được lột rất cẩn thận, bịt vào một đầu ống nứa to cắt ngắn chỉ còn độ nửa gang tay rồi phơi dưới cái nắng gay gắt của tháng tám. Cả ngày không dám đi chơi đâu vì còn lo canh chừng cái “vật báu” ấy. Lơ đễnh một chút, chẳng may có chú mèo nào chộp được thì coi như bao nhiêu công sức đi tong, và Trung thu năm ấy không còn muốn vác cái mặt buồn rười rượi đi chơi vì đã trót ba hoa với đám bạn rồi.

Tôi còn nhớ có một lần, lũ trẻ chúng tôi dưới sự hướng dẫn của thầy giáo làng và anh chị phụ trách, tập hợp ở sân kho hợp tác. Đứa nào đứa nấy mừng ra mặt. Mới chập tối đã rầm rộ tiến về sân kho, khua trống, múa sao ầm ĩ. Trăng đã nhô lên như cái mâm nhỏ giát vàng, toả ánh sáng lung linh, trong trẻo trên khắp đường thôn ngõ xóm. Giây phút được chờ đợi nhất của cái gọi là buổi lễ đón Trung thu ở quê thời chiến ấy đã đến: chúng tôi được phát kẹo! Mỗi đứa chỉ được hai cái kẹo văn (kẹo cứng quấn giấy bóng, người quê gọi là kẹo văn), cắn khó vỡ, chỉ để ngậm cho tan dần. Cho nên chỉ hai cái kẹo thôi cũng đủ ngọt miệng cả đêm Trung thu vừa đi vừa hò hét ầm ĩ khắp xóm làng.

Trung thu ngày ấy, bây giờ nhớ lại mà thương!

                                                             *

Những năm gần đây, Trung thu đã trở thành ngày tết trọng đại trong năm, thu hút sự quan tâm của cả xã hội. Chưa đến Trung thu nhưng ai cũng háo hức chào đón. Bây giờ không chỉ có trẻ con được tặng quà mà còn cả người lớn nữa. Đó là dịp hiếm hoi trong năm người ta bày tỏ tình cảm với nhau, có khi còn là cơ hội để thể hiện mục đích riêng của mình. Cho nên, quà Trung thu không chỉ là bánh kẹo, đồ chơi mà còn những thứ đắt giá khác…

Trước Trung thu cả tháng, đường phố rực rỡ sắc màu. Đồ chơi, bánh kẹo thật bắt mắt, quyến rũ. Người ta đi sắm Trung thu chứ không còn mấy ai cặm cụi cắt dán đồ chơi như ngày xưa nữa. Trẻ con bây giờ sướng thật!

Nhưng cuộc sống không bao giờ hết những khó khăn. Miền Trung vừa trải qua trận cuồng phong của tạo hoá. Bão chưa qua mà lũ lụt đã dâng tràn. Phố phường, làng mạc, đồng ruộng tan hoang, ngập chìm trong biển nước. Hàng triệu người đang chống chọi với thiên tai để giành giật lấy sự sống. Ở đó, người dân áo mặc còn chưa đủ ấm, cơm ăn còn chưa đủ no. Trẻ em còn co ro trong cái lạnh của mưa lũ, còn chưa biết lúc nào mới được cắp sách trở lại mái trường. Thế mà Trung thu lại đến. Trăng thu trải đều khắp thế gian nhưng tình Trung thu thì có nơi ấm, nơi lạnh. Biết bao trẻ em miền Trung sẽ không biết đến mùa Trung thu này? Có lẽ vì thế mà trăng thu nơi ấy dường như cũng lạnh hơn, lờ lững hơn. Nghĩ mà thấy xót xa.

Xin hãy chung sức, sẻ chia những khó khăn cùng đồng bào, con trẻ miền Trung cũng như bao mảnh đời éo le, bất hạnh khác. Để Trung thu mãi mãi là cái tết thực sự, đem lại niềm vui cho mọi người, nhất là trẻ thơ. Để trăng thu mãi mãi sáng trong trên khắp mọi miền đất Việt!

Buôn Ma Thuột, Trung thu 2009

Nguyễn Duy Xuân

ĐT: 0907730415 - Email: duyxuann@yahoo.com.vn