Gặp Trần Thị Hoàng Mai trên sân khấu chèo và màn ảnh nhỏ khá nhiều, nhưng ở ngoài đời thì đây là lần đầu tiên tôi gặp. Thú thực, nếu không nhờ gương mặt khả ái, rất 'bắt' ánh đèn sân khấu kia, giống y hệt ngoài đời, chắc chắn tôi khó mà nhận ra chị giữa đám đông các nghệ sĩ trẻ của Đoàn Chèo Hải Phòng đang mê say trên sàn tập.

Hoàng Mai 'thửa' vai rất nhanh. Hôm trước xem chị diễn Thị Màu, một Thị Màu tươi rói, xênh xang và ngây thơ, đòi quyền được yêu. Hôm sau xem phim, đã lại thấy chị chuyển 'gam' sang một cô thôn nữ thông minh, dịu dàng, thủy chung, đằm thắm. Và hôm nay, trong vai trò một đạo diễn, Hoàng Mai đang thổi hồn mình vào Trầu Cau, một tích chèo cổ, với tình yêu trong trẻo nhưng cũng không kém phần mãnh liệt…

Xênh xang… Thị Mầu

Thị Màu là vai diễn đầu tiên, cũng là nhân vật nhớ đời trên con đường nghệ thuật của Hoàng Mai. Chị là dân 7X, lại cầm tinh con Rồng (sinh năm 1976), nên chỉ thoáng qua, cũng đủ biết cô đào này năng động, đầy tham vọng nghề nghiệp. Tốt nghiệp Trường Trung học VH-NT Hải Phòng, Hoàng Mai về Đoàn Chèo Hải Phòng. Đây là cơ hội để chị thể hiện tình yêu đắm đuối với sân khấu chèo, cái nghiệp mà Hoàng Mai cho là đã tự trói buộc vào mình từ thuở ấu thơ.

Đã 15 năm kể từ ngày trích đoạn chèo cổ 'Thị Màu lên chùa' được Đoàn Chèo Hải Phòng công diễn, Hoàng Mai - Thị Màu với diễn xuất tinh tế, giọng hát chèo ngọt ngào, vẫn lắng đọng trong lòng khán giả, không chỉ ở đất Cảng, mà cả với du khách nước ngoài. Thường thì, người ta biết đến Thị Màu là một cô gái lẳng lơ, đỏng đảnh. Còn Thị Màu do Hoàng Mai thủ vai lại trong sáng, ngây thơ, khát khao được yêu, được sống với chính mình.

'Đó là thông điệp của cuộc sống muôn màu mà tuổi trẻ thế hệ 7X chúng em muốn gửi đến khán giả' - Hoàng Mai bộc bạch với tôi như vậy. Với thông điệp này, đã đưa Hoàng Mai đến với Liên hoan sân khấu chèo toàn quốc năm 2005 và chị đã đoạt giải ba tài năng diễn viên trẻ. Từ đây, một chân trời nghệ thuật mới mở ra để chị thoả thuê tìm tòi, thỏa thuê sáng tạo và cống hiến.

Duyên với Trầu Cau

'Cháy mình' với vai diễn đã đành, Hoàng Mai còn thừa thãi sự sắc sảo, tháo vát, rất đặc trưng của con gái đất Cảng: Dám dấn thân, đủ bản lĩnh để… liều. Năm 2003, chị thi vào Trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh Việt Nam. Chưa kịp ra trường, nhưng Hoàng Mai đã sắm được tác phẩm đầu tay của mình. Vì muốn thử sức và hơn thế, muốn được cống hiến nên khi Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam thông báo cấp tập về Liên hoan đạo diễn trẻ, Hoàng Mai đã bắt tay ngay vào dàn dựng và đạo diễn một tác phẩm ngập tràn hương vị dân gian Việt Nam: Trầu Cau.

Trung thành với cốt truyện, tác giả - Tiến sĩ Trần Đình Ngôn đã phóng tác lại sự tích Trầu Cau. Câu chuyện kể về hai anh em trai vô tình yêu một thiếu nữ đẹp người, đẹp nết. Cả ba con người ấy sống trong sự giằng xé, day dứt của tình yêu đôi lứa, tình cảm ruột thịt và sự hy sinh vô điều kiện để rồi cuối cùng, cái kết bi kịch, lãng mạn đã đến với họ, khiến họ trở thành quả cau, lá trầu và vôi trắng - hình tượng của tình yêu thủy chung, keo sơn, bất tử trong tâm trí người Việt Nam bao đời nay.

Giữ đúng ý đồ của tác giả, Hoàng Mai không cố công viết lại truyện cổ tích Trầu Cau theo tinh thần đương đại và cũng không lý giải nó theo cách của ngày hôm nay, nhưng do đạo diễn trẻ này đã thổi được hồn mình vào vở diễn với những nhân vật đầy cá tính, đặc biệt là hai anh em sinh đôi Cao Tân và Cao Lang. Cao Tân thì mạnh mẽ, còn Cao Lang lại nhẹ nhàng, thư sinh, tinh tế. Dấu ấn đạo diễn đầy cá tính của Hoàng Mai được thể hiện rõ nét nhất ở lớp độc diễn của nàng Hương. Người vợ trẻ thảo hiền, yêu người em nhưng lại làm vợ người anh. Nàng sống trong sự giằng xé của tình yêu và bổn phận, của đạo lý và khát vọng chính đáng của mình… Hình ảnh nàng Hương khỏa mình giữa sân trăng, trong đêm khuya, muốn dùng những làn nước lạnh làm dịu đi bao nỗi trăn trở, bức bối của riêng mình.

Đó chính là một lớp diễn độc đáo, đầy ấn tượng. Đó cũng là khoảnh khắc loé sáng của nữ đạo diễn trẻ Hoàng Mai. Chị hoàn toàn tự tin, không bị lệ thuộc vào những bậc thầy đi trước. Thông điệp mà chị đưa đến khán giả của Trầu Cau: Là tình yêu thì phải biết hy sinh… Sau khi Đoàn Chèo Hải Phòng công diễn tại Nhà hát thành phố, tiết mục Trầu Cau đã đoạt giải nhì Liên hoan tài năng trẻ đạo diễn sân khấu toàn quốc năm 2007.

Phía trước là bầu trời…

Nét khác biệt của nghệ sĩ Hoàng Mai là khả năng khám phá, tìm kiếm cơ hội để thực hiện điều mà mình khát khao, ấp ủ. Cũng xin được bật mí, ngoài diễn viên thủ các vai chính của Đoàn Chèo Hải Phòng; diễn viên màn ảnh nhỏ của hàng chục bộ phim dài, ngắn khác nhau và là đạo diễn sân khấu, Hoàng Mai còn tham gia công tác quản lý.

Hiện chị là quyền Trưởng đoàn Chèo Hải Phòng. Dù ở cương vị nào, khi có vai diễn, chị đều hăm hở vào cuộc: 'Là chim thì phải được hót chứ!'. Đó là điều mà Hoàng Mai trăn trở với đồng nghiệp mỗi khi, vì một lý do nào đó, sân khấu không mấy đỏ đèn.

Nghe Hoàng Mai 'dốc bầu tâm sự', tôi có cảm nhận, ít nhiều chị đã có được một sự trải nghiệm. Nhưng làm đạo diễn đâu có đơn giản như khi đứng ở vị trí diễn viên nhìn vào. Vậy nên, ngoài trải nghiệm, rất nhiều những tố chất khác cần phải có mà trên hết, đó là tình yêu và sự hy sinh cho tình yêu đó (không chỉ tình yêu đôi lứa, mà cả tình yêu với nghề); là sự đam mê, khát vọng dấn thân… Mừng là, tất cả những điều này, Hoàng Mai đã và đang có.

(Theo: sankhauvietnam.com.vn)