Cuộc đời gắn với mảnh đất Vũng Tàu nhiều nắng gió, nhiều mênh mang. Những bờ cát vàng nằm đợi sóng. Những con sóng lúc dịu dàng vỗ về, lúc cồn cào có gì giống như lòng người lúc không yên. Và đêm xuống, trăng lên. Biển trở nên huyền hoặc và thơ mộng...  

   Tất cả những điều ấy, khung ảnh ấy, sắc màu ấy bước vào thơ Vân Huỳnh như một lẽ tự nhiên. Gần 70 tuổi đời, ông là hội viên nhiệt thành của CLB thơ Lục bát hẳn ngay từ tuổi ấu thơ ông đã được đắm mình trong những lời ru bằng ca dao của mẹ. Cũng như nhiều người trong chúng ta, nhà thơ Vân Huỳnh cũng đã từng có một tuổi thơ mà ở đó những câu ca dao theo thể Lục bát trên sáu dưới tám đã ngấm vào hồn ông từ ngay khi mẹ cha gặp nhau bên khóm trúc sân đình.

 Ta say câu Lục mẹ rào

Má hồng con gái anh hào tiếp thơ

Viết lên câu Bát đợi chờ

Cha ru hồn mẹ sang bờ yêu thương...

    Rồi tác giả lớn lên, phía bên kia dậu mùng tơi có bóng dáng của cô hàng xóm với mái tóc dài thả vào gió mùi hương bồ kết. Khoảng sân trường đầy nắng, đầy tiếng ve ran có bông phượng đang cháy đỏ trong ngày chia tay tuổi nụ tuổi hồng. Tà áo dài trắng ai lay động hồn thơ.

Thế rồi Lục Bát trầu cau

Câu thơ sáu tám ta trao lời thề.

   Hy vọng đấy. Một giấc mơ về viên mãn tròn đầy. Tình yêu đầu đời mở ra cùng bao hoa thơm trái ngọt. Và nhất là trang thơ cuộc đời cũng mở cùng nắng gió, cùng trăng sao, cùng bao mộng ước. Cảnh sắc hữu tình của thiên nhiên cũng đẹp hơn, lung linh hơn trong lòng người đang yêu

Rừng thu xào xạc lá thu

Gió liu riu bóng chiều ru nắng vàng.

    Đối cảnh sinh tình. Những người con gái miền quê sông nước miền tây chân mộc bước vào thơ ông bằng sự giản dị chân mộc:

Say em tánh nết thật thà

Quần thô sắn gối, áo bà ba quê

Mỗi ngày hai bận đi về

Đò lên nước ngược tay tê mái chèo.

   Say và hy vọng. Hy vọng có được một gắn kết bền vững nắm tay cùng nhau đi cho tới cuối cuộc đời. Những hình ảnh rút từ thực tế cuộc sống được nâng lên gợi những liên tưởng đã giúp câu thơ của Vân Huỳnh tránh được những mô tả trực diện để có nhiều ẩn dụ, mở rộng chất thơ hơn.

Hoa xinh người đặt trong bình

Em hoa muống biển mặc tình gió mưa.

   Lấy hình ảnh bông hoa muống biển vừa mang trong mình sự hoang dại lại vừa chứa đựng trong nó một sắc tím của thủy chung để nói về người con gái miền biển chân chất với vẻ đẹp tâm hồn chưa chất đầy ắp bên trong là một lựa chọn chính xác và đẹp cho một người thơ. Nhưng cuộc sống vốn không bao giờ suôn sẻ một chiều. Cái bất ngờ luôn hiện diện.

Tưởng rằng mình thắm duyên nhau

Bạc đầu hẹn ước duyên trao ân tình

Nào hay tỉnh giấc một mình

   Gối chăn lệch mộng, ly bình ngửa nghiêng. Một ngày người thơ chợt bàng hoàng nhận ra lòng mình trống vắng khi vấp một lỡ làng:

Hẹn rồi em lỡ hẹn luôn

Đêm khuya mờ mịt mưa sương trắng trời

    Sự trống vắng càng mênh mang hơn khi tiếng pháo bên nhà hàng xóm mách bảo sáo đã sang sông:

Buồn con sáo sậu sang sông

Rớt nguyên tôi nỗi chờ mong xuống hồ.

    Có những băn khoăn. Có sự vội vã cùng những thảng thốt mất còn bởi lời hẹn kiếp sau biết đâu chỉ là lời ảo:

Ngày mai địa ngục thiên đàng

Trăm năm sau có được mang kiếp người.

    Băn khoăn, thậm chí không tin rằng cuộc đời sẽ cho những bù đắp cho dù ở một tương lai xa lắc, nhưng vẫn không có những oán trách chua cay hay thù hận. Những câu thơ được viết ra cùng sự tiết chế hợp lí. Thay cho những oán hận là sự bao dung đầy cảm thông đậm tình người

Dù anh lỡ chuyến đò ngang

Cầu em yên phận đá vàng trăm năm.

    Thơ của nhà thơ Vân Huỳnh chủ yếu là thơ tình và hình như thể thơ lục Bát được ông sử dụng đã là một lựa chọn đắc địa. Một mối tình với nhiều ngang trái, nhiều chia xa, vừa thật lại vừa ảo quả rất thích hợp khi nó được chuyển tải bằng Lục Bát.Không chỉ bay bổng với mây gió trăng sao mà vẫn có những ràng buộc gần gụi với cuộc sống đời thường.

      Tránh đi một cách có ý thức à ơi miên man dàn trải do sự lôi kéo của vần điệu của Lục Bát, rất dễ làm tứ thơ bị loãng, nhà thơ Vân Huỳnh đã thận trọng mở rộng biên độ cảm xúc thơ bằng cách gắn các chủ đề với những thực tế cuộc sống. Rất nhiều những thực tế của hôm nay đã được ông đưa vào thơ. Kỷ niệm của nhà nghèo thơ bé trong chiếc nôi lòng mẹ hiện diện sống động

Mẹ dành chỗ ráo đêm mưa

Ru con yên giấc nhịp đưa võng nằm.

    Và không chỉ có thế, còn những biến động lớn lao của cuộc sống. Chiến tranh hiện lên không phải bằng bom đạn mà bằng hình ảnh của người đàn bà chờ chồng hóa đá:

Giặc về mẹ hát lời ru

Câu thơ Lục Bát Vọng phu đợi chồng.

   Những ràng buộc áo cơm, những trăn trở mưu sinh của những người phụ nữ:

Sáng xuống chợ biển mua vào

Chiều lên chợ quận mong sao đắt hàng

Xong phiên chợ trở về làng

Mua hai lon gạo, khoai lang mang về.

   Và đây, cảnh tất bật chen lấn, bươn trải mưu sinh của bao người lao động

Cân già, thêm thắt đếm đong

Bán non miệng chắc dày công kiếm lời

Loanh quanh sớm tối chợ đời

Rền vang ngã giá nói cười chua ngoa.

    Không phải một bôi xấu u ám mà là một phản ánh chân thực.Tất cả đều quen thuộc, đều gợi một đụng chạm.Tất nhiên việc ra đời một tập thơ với hơn trăm bài mà chỉ gói gọn trong một chủ đề "Thơ tình" thì ngay với một nhà thơ chuyên nghiệp, yêu cầu hay toàn diện cũng đã rất khó. Ai cũng biết thể thơ Lục Bát rất dễ làm nhưng lại rất khó hay. Nó cần đến rất nhiều các yếu tố khác như: Xây dựng tứ, vận hành tứ và lựa chọn, sử dụng hình ảnh, cấu trúc ngôn từ... và đặc biệt là phải tạo ra được một sự "Khác" để làm nên một gương mặt riêng cho mình trong làng thơ - Một yếu tố mang tính sống còn cho một người thơ để không bị lẫn đi, thậm chí biến mất tăm đâu đó trong số đông. Biết là vậy, là rất khó. Vân Huỳnh hẳn cũng nhận thức được điều đó, nhưng ông vẫn chấp nhận dấn thân. Vâng, đây là một dấn thân. Thời trai trẻ gắn với cuộc đời sông nước, gần bảy mươi, ra một tập thơ chuyên Lục Bát là một thử thách, một dấn thân của Vân Huỳnh. Và điều này có gì giống như khi ông cầm chèo vượt những con sóng ngược trên vùng biển Long Hải xưa. Không thể vì khó mà buông xuôi. Dấn thân để thử sức và chứng minh khả năng mình. Nhưng có lẽ điều quan trọng hơn với ông chính là để cho cuộc sống của mình có ý nghĩa hơn

Rảnh rang vui với vần thơ

Thưởng trăng chén rượu khuya chờ trăng lên

Dòng triều nước thuận trôi êm

Hơn dòng đời ở mênh mông tấm lòng.

    Đây là một sự "Ngộ" rất cần thiết. Biết được cái hơn thua, cái mất còn đích thực ở đời để có được sự ung dung tự tại. Bên cạnh đó việc làm thơ giúp ông thỏa lòng yêu thơ, thỏa sự khao khát được giao lưu, được trải lòng mình ra cùng bè bạn. Và sau cùng, được nói lên tình yêu tận cùng của ông dành cho con người và cuộc đời. Chúng ta hãy đón nhận tập thơ “Lục Bát Người dưng”của nhà thơ Vân Huỳnh như cách ta vẫn chìa bàn tay thân thiện ra với bạn bè, cùng đọc nhau và lắng nghe từ đó những rung động, tìm từ ấy những sẻ chia ấm áp.

 TP.HCM, tháng 9 năm 2016

Nhà thơ Trần Mai Hường