Chủ đề của cuộc thi Viết thư quốc tế UPU lần thứ 45 là “Hãy viết một bức thư cho mình năm 45 tuổi”. Tuy nhiên, cô bé Nguyễn Thị Thu Trang, học sinh lớp 9B, Trường THCS Nguyễn Trãi (Nam Sách, Hải Dương) lại vào vai một cậu bé đã chết để viết thư và “chất vấn” trong chính bức thư ấy: “Tuổi 45 ngỡ sẽ đến như một lẽ tự nhiên ư? Không! Có những tuổi 45 mãi mãi chỉ là ước mơ không thành hiện thực.”

   Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU lần thứ 45 đã kết thúc với giải Nhất thuộc về em Nguyễn Thị Thu Trang đến từ Hải Dương. Lễ tổng kết và trao giải vừa diễn ra hôm 20/5 tại Trường THCS Liên Bảo – TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Cô bé học sinh lớp 9 đã hóa thân thành cậu bé Aylan Kurdi người Syria thiệt mạng trong chuyến vượt biển cùng gia đình rời bỏ tổ quốc vì chiến tranh và đã thiệt mạng trên biển, xác cậu bé dạt vào bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ gây chấn động dư luận thế giới. Hình ảnh cậu bé Aylan Kurdi nằm bên bờ biển như say ngủ năm 2015 đã lay động triệu triệu con tim trên toàn thế giới.

  Thứ trưởng Bộ Thông tin & Truyền thông Nguyễn Minh Hồng 

(Trưởng Ban Tổ chức cuộc thi Viết thư quốc tế UPU ) trao giải Nhất cho em Nguyễn Thị Thu Trang

    “Và từ nơi đây, từ trong đau đớn tột cùng của một đứa trẻ đã chết, từ trong yên bình, nhẹ nhõm nơi thiên đàng tôi viết thư cho anh – là tôi, 45 tuổi còn sống nơi trần thế”.Vào vai Aylan Kurde, Trang đã nhìn thế giới từ trên thiên đàng, nơi “không có quốc gia, không phải di cư, không phân biệt tôn giáo, không có khủng bố hay bạo lực. Tất cả đều như nhau, những linh hồn bay nhẹ nhõm, thanh thản và bình yên”. Kể lại hành trình đi tìm miền đất hứa cùng gia đình dẫn đến cái chết, mượn tiếng nói của người đã chết tác giả nêu ra hàng loạt vấn đề phức tạp của chiến tranh, di cư, trong thế giới đầy những bất ổn của con người.

    Nói về bức thư đoạt giải Nhất, nhà thơ Trần Đăng Khoa - Trưởng Ban Chung khảo tỏ ra bất ngờ: “Tôi hơi bất ngờ vì đó là một em học sinh nhà quê lam lũ cách quê nhà tôi không xa lắm. Bài viết đi mong manh trên miệng vực khi em chọn cách hóa thân vào cậu bé Syria đã chết dạt vào bờ biển Thổ Nhĩ Kỳ để viết thư cho chính cậu ấy năm 45 tuổi. Đã chết rồi thì làm sao có thể viết thư? Đã chết rồi thì làm sao có bức thư viết cho mình vào năm 45 tuổi? (vì chủ đề của cuộc thi là “Hãy viết một bức thư cho mình năm 45 tuổi”) Nhưng Trang đã làm được điều đó một cách vô cùng sâu sắc”. Nhà thơ Trần Đăng Khoa cho rằng, bức thư giải Nhất chính là giấc mơ của cả nhân loại về một cuộc sống yên bình.

       Nhập vai cậu bé Syria, Trang có nhiều lợi thế để nói về những vấn đề cả thế giới quan tâm. Như những câu hỏi ở phần kết bức thư: “Ai sẽ cho tôi và những đứa trẻ như tôi tuổi 45? Ai sẽ cho chúng tôi cuộc đời? Làm sao để tất cả mọi người đều có tuổi 45, tuổi 55 và hơn thế nữa?...”.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa phát biểu tại Lễ trao giải

   Ban Giám khảo đã phải cân nhắc rất nhiều khi thống nhất chọn bức thư của Trang để trao giải Nhất chỉ với tranh luận rằng, nó có phạm quy hay không. Cuối cùng bức thư lay động đã giành chiến thắng.

   Nhà thơ Trần Đăng Khoa nói rằng, qua những bức thư tham dự cuộc thi viết thư quốc tế UPU khiến mọi người có niềm tin vào các em, vào giáo dục trước những nhìn nhận sâu sắc, tuyệt vời, để thấy rằng không phải chỉ có những bức thư dở khóc dở cười xuất hiện trên mạng gần đây. Qua đó cũng đặt ra một điều, nên nghĩ cách nào đó trong dạy học ở nhà trường để phát huy sáng tạo của các em. Ông cho biết, không chỉ Thu Trang viết hay, các em đoạt giải nhì cũng hay, có em ước mơ giản dị chỉ mong làm người làm bánh, người đưa thư, có em ước mơ thành ông bố không như ông bố của mình bây giờ... giản dị mà cũng thật sâu sắc.

   Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU lần thứ 45 được phát động tháng 10 năm 2015 tại Trường THCS Trần Đăng Ninh, TP Nam Định có chủ đề: “Hãy viết một bức thư cho mình năm 45 tuổi”.

Cuộc thi thu hút gần 1 triệu bức thư của các em học sinh đến từ gần 1.500 trường học trên cả nước tham dự

    Ban Tổ chức cho biết, giải Nhất và các giải Nhì của cuộc thi viết thư quốc tế UPU sẽ được tính tương đương như đoạt giải học sinh giỏi văn cấp quốc gia. Ngoài ra các thí sinh đoạt giải Nhất, Nhì cũng đã được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh trao huy hiệu “Tuổi trẻ sáng tạo”. Cuộc thi Viết thư quốc tế UPU là hoạt động diễn ra hàng năm, tại Việt Nam cuộc thi do Bộ Thông tin & Truyền thông, Bộ Giáo dục & Đào tạo, Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam và Báo Thiếu niên tiền phong phối hợp tổ chức. Như thông lệ, Ban tổ chức sẽ chọn một số lá thư xuất sắc dịch sang tiếng Anh để gửi đi Thụy Sĩ dự thi quốc tế. 

THIỆN NGUYỄN