Nhạc sĩ An Thuyên tâm sự rằng, tác phẩm đưa tên tuổi ông vào đời sống âm nhạc là bài 'Ca dao em và tôi'.

Bài hát này được ông sáng tác trong hoàn cảnh khá đặc biệt. Đó là vào năm 1988, ông được một nhà hát mời viết vở nhạc kịch 'Trương Chi'. Tứ của bài hát 'Ca dao em và tôi' bắt nguồn từ khúc 'Aria Trương Chi' mà ông đã viết cho vở nhạc kịch. Câu đầu tiên của bài là 'Cắt nửa vầng trăng tôi làm con đò nhỏ' là nói về nỗi đau của chàng ca sĩ của dòng sông Trương Chi, khi chàng đi gặp Mỵ Nương về thì tan vỡ tình yêu, thất vọng giữa một con người lý tưởng và một con người trong đời thực. Hai con người đó ai cũng hình dung về người yêu của mình khác, gặp nhau thì vỡ mộng yêu đương. Viết xong, nhạc sĩ cứ nhớ mãi câu nói của Mỵ Nương: 'Hoàng tử của em đâu, người này không phải là Trương Chi'.

Trong vở kịch, khi trở về bến sông, Trương Chi thốt lên 'Cắt nửa vầng trăng'. Đến năm 1997, nhạc sĩ An Thuyên đã phát triển hoàn thiện cũng như lược bớt đi các yếu tố kỹ thuật để bài hát giản dị và dễ hiểu hơn. Tuy nhiên, tư tưởng chính của bài 'Ca dao em và tôi' là hãy yêu những gì xung quanh mình, những gì cuộc sống mình có, đừng ảo tưởng hão huyền về những điều xa vời, có như thế cuộc đời mới có thể đạt được những ước vọng bình thường.

Bài 'Ca dao em và tôi' ra đời, thính giả được gặp lại một bức tranh quê, có vầng trăng sáng trong, có mái chèo lướt sóng, có khúc dân ca quê mình, có ân tình sâu nặng… Miền quê nào đã tác động vào tâm hồn nhạc sĩ để ông có những ca từ đẹp đến vậy? An Thuyên bộc bạch: 'Tôi là người xứ Nghệ. Những điều tôi viết đã ngấm vào tôi từ trong dòng máu. Quê hương, mẹ cha là những người mà ta không bao giờ trả hết nợ. Đó cũng chính là xúc cảm trực tiếp tác động để tôi sáng tác bài hát này một cách liền mạch. Tuy nhiên, tôi cũng là một người thấm nhuần ca dao tục ngữ của cha ông khá nhiều, tôi sắp xếp lại và nói thêm những ý nghĩ của mình vào. Vì thế những hình ảnh trong bài hát rất gần gũi với số đông công chúng cũng là điều dễ hiểu. Chẳng hạn như câu 'cắt nửa vầng trăng' cũng là xuất phát từ câu 'Vầng trăng ai xẻ làm đôi/Nửa in gối chiếc nửa soi dặm trường' của cụ Nguyễn Du'.

Bài 'Ca dao em và tôi' còn gắn với một kỷ niệm riêng của nhạc sĩ, đó là việc ngày đầu tiên ông mua máy vi tính và cài phần mềm Enco để soạn nhạc. Ông đã sáng tác bài hát này trên máy vi tính và trong khoảng 4 giờ đồng hồ là hoàn thiện mà gần như không phải chỉnh sửa gì thêm.

Theo TRẦN HOÀNG

(Báo QĐND)