Từ xa xưa, ông cha ta đã để lại cho chúng ta những vốn liếng tinh thần vừa phong phú, vừa linh thiêng và bền vững là dòng thơ Lục bát. Có thể nói, chỉ sau hò vè, hát xướng dân gian một chút thì các thi sĩ xưa đã tạo nên Lục bát và gửi vào ca dao, tục ngữ một kho tàng, một bề dày đáng kể. Đến khi Nguyễn Du viết Kiều, thì Lục bát hiển hiện như một thành tựu, một vốn quý, một bản sắc văn hóa độc đáo, rõ ràng và bền vững vô cùng.
Sau này, Nguyễn Bính cùng một số văn sĩ khác đã tạo nên những dấu nhấn vàng son khẳng định phẩm cấp, giá trị của thơ Lục bát qua những áng thơ mà nay đã thành nhạc, thành ca, góp phần làm nên Quốc hồn Quốc túy của dân tộc.
*
* *
Thời gian trôi vụt vụt. Thời đại công nghiệp hóa đang vận động khẩn trương, hối hả. Nhiều thể loại văn chương, ca nhạc đang bị mai một vì những biến đổi của nhịp sống, của quỹ thời gian. Cùng lúc đó, những bước chuyển của thời đại công nghệ cao, đẩy nhanh những giá trị tức thời, gần gũi với thị trường lên thành cao trào, cuốn phăng mất cơ hội cho những dòng văn chương truyền thống phát triển.
Trên kệ sách, những cuốn sách dạy làm giàu, dạy làm bếp hay làm tình thường bán hết trước những tiểu thuyết dài hơi, kể cả những tên sách của những tác giả lẫy lừng.
Một bộ phim nổi tiếng từ châu Âu, Mỹ qua Việt Nam, công chiếu trong ngôi rạp tiêu chuẩn cao nhưng chỉ có mươi người xem. Những công dân thời nay không dễ dành ba bốn giờ đồng hồ để chen lấn qua những lộ trình chật trội và hối hả để đến rạp thưởng thức những phim ấy. Chưa kể, ngoài rạp, những sức ép mưu sinh đang đến rất nóng, rất gần.
Trong bối cảnh đó, thơ lục bát có vẻ như đang bị “chìm” dần vào quên lãng. Ngay cả các thi sĩ chuyên nghiệp cũng đang phải vận động nhanh, đổi mới, cách tân và trắc nghiệm với những sắc màu thơ văn mới mẻ. Chính vì vậy, Thơ lục bát càng ngày càng mờ nhạt và có nguy cơ bị khuất lãng.
Vừa hay, Website lucbat.com đã kịp thời ra đời.
Những người thực hiện đã nhanh tay vin với một phương tiện mới để tạo một cái nền mới, lưu giữ và phát triển thể thơ Lục bát. Những bước đi ban đầu chậm, chắc nhưng đúng hướng, đang làm hồi sinh một giá trị lớn của nước non này qua ngả thông tin điện tử. Cái cơ bản, xưa cũ được tập hợp, chăm bẵm và phát triển.
Sân chơi đằm thắm này, như tiếng gọi đàn thắm thiết, thân thiện hội hợp lại đây những tâm hồn đồng điệu trong nhịp thơ quen thuộc, những áng thơ đẹp và những nhịp thở mới của thời đại.
Các thi nhân, các nhà thơ chuyên nghiệp, những tác giả không chuyên, những người yêu lục bát đang quy quản nhau bằng chính tình yêu lục bát và nỗi niềm chung: Phải níu giữ chút này…
Lucbat.com đang là một thi đàn bề thế. Sức sống của nó có vẻ như một tất yếu. Những “tín đồ” của Nguyễn Du, Nguyễn Bính đến với nhau từ một nét chung: Từ một thể thơ bị quy ước về câu chữ, bị khuôn thước bằng những niêm luật chặt chẽ nhưng họ vẫn sáng tạo và chính sự sáng tạo trong thể loại này, cùng lúc khẳng định hai giá trị: Một là tài năng thật sự, hai là tình yêu Lục bát vẹn tròn.
Chúng ta có thể tin tưởng rằng: với nền tảng này, tới đây, như suối mạch ngầm luôn tuôn chảy, như những vỉa trầm tích được nén lại từ muôn xưa, Lục bát sẽ tự khẳng định sự bất diệt của mình và luôn nảy nở, vươn xa.
*
* *
Nhưng, vào giờ phút này, một câu hỏi được nêu, như một thách thức, như một trách nhiệm: “Làm sao gửi lại Lục bát cho mai sau?”, vừa vẹn tròn giá trị, vừa phong phú xúc cảm, vừa linh thiêng bùng cháy trong mọi hoàn cảnh, mọi biến động bởi dòng chảy thời gian.
Có thể nào, Lục bát được đưa nhiều hơn vào sách giáo khoa?
Có thể nào Lục bát được thể hiện bằng những công trình nghiên cứu khoa học nghiêm cẩn, dụng công và giá trị?
Có thể nào những cuộc thi tìm hiểu, sáng tác thơ Lục bát được tổ chức ở một vài trường phổ thông Trung học hay những sinh hoạt hội đoàn khác?
Có thể nào, từ cấp vĩ mô, có một phác thảo đàng hoàng cho một kế hoạch, để thơ Lục bát, loại sản phẩm chỉ - có - ở - Việt Nam được ghi nhận trên mặt bằng thế giới như một di sản khi từ hàng nửa thế kỷ trước, Kiều của Nguyễn Du đã được xuất bản tận trời tây!?
Có thể nào mỗi thi sĩ đều thấy nặng nặng một chút ân tình, tự thấy mình có chút nợ nần khi ngày xưa, nằm trong tay mẹ hoặc đung đưa trong cánh võng đã “thấm” những vần lục bát ầu ơ, để nay, sau những thành công với những tìm tòi, thể hiện ở những mặt bằng mới, nay dành cho mình một cơ hội, một khoảng lặng để trả món nợ xưa bằng những tứ thơ lục bát đằm thắm, mặn nồng và rồi, nó sống mạnh mẽ trong lòng bạn đọc?
Xin gửi lời tri ân đến những người thực hiện Website Lucbat.com và tất cả những người tham gia diễn đàn này, những người có những đóng góp dù là nhỏ nhất, có thể chỉ bằng tình yêu Lục bát, để Lục bát mãi mãi trường tồn.
Hãy cùng nhau hướng về một ngày mai, khi Lục bát, dù đã cũ như cơm như gạo, như cây đa bến nước vẫn tươi tắn, vẫn phơi phới bộc lộ những giá trị tuyệt vời của nó, dù có lúc đã trải qua thăng trầm, trăn trở.
Nguyễn Huy Cường
(Quận 12, TP. HCM)
Điện thoại: 0903712359
Email: huycuongtamnhin@yahoo.com