DỊCH THƠ NƯỚC NGOÀI RA THƠ LỤC BÁT

         Ai cũng hiểu rằng, khi dịch thơ, người dịch cố gắng dịch hoặc chuyển ngữ bài thơ từ tiếng này sang tiếng khác phải chuyển được cái hồn của bài thơ tới người đọc. Bài thơ dịch không mang sắc thái người dịch mà mang đậm sắc thái của tác giả.

         Muốn vậy, bản thơ dịch phải đảm bảo sát ý, giữ được thể thơ và nhịp thơ, giữ được hình ảnh và âm thanh, từ những ví von, ẩn dụ. Dịch được như vậy là quá khó. Nhất là khi dịch các bài thơ nước ngoài ra thơ lục bát. Bởi vì thơ lục bát là thể thơ độc đáo, chỉ có ở Việt Nam, nhịp điệu và vần mang đậm bản sắc tâm hồn Việt. Dịch thơ nước ngoài ra thơ lục bát là đã Việt hoá bài thơ. Ngoài mang hơi thở của bài thơ gốc, bài thơ dịch còn đưa vào hơi thở đồng quê và tâm hồn Việt. Vì vậy, dịch thơ nước ngoài sang thơ lục bát là một điều gian nan.

        Tuy vậy, nhiều tác giả Việt đã dịch thơ nước ngoài sang thơ lục bát rất thành công. Một số tác giả đã dịch thơ lục bát của Việt Nam, cụ thể là dịch Truyện Kiều của Nguyễn Du, ra nhiều thứ tiếng trên thế giới, mang hương sắc tâm hồn Việt đến với bạn bè trên thế giới.

         Ban Biên tập lucbat.com xin giới thiệu một vài bài thơ dịch từ tiếng nước ngoài sang thơ lục bát để bạn đọc tham khảo.

       Qua đây, chúng tôi muốn chuyển tới bạn đọc rằng thơ lục bát truyền thống của chúng ta có tính độc đáo, đậm đà bản sắc dân tộc, có sức truyền tải rất mạnh, rất đa dạng. Thơ lục bát xứng đáng để chúng ta phấn đấu đề nghị được công nhận là di sản văn hoá thế giới.

Bài thơ của Đại thi hào Nga Puskin từ nguyên bản tiếng Nga

 НОЧЬ

Мой голос для тебя и ласковый и томный

Тревожит позднее молчанье ночи темной.

Близ ложа моего печальная свеча

Горит; мои стихи, сливаясь и журча,

Текут, ручьи любви, текут, полны тобою.

Во тьме твои глаза блистают предо мною,

Мне улыбаются, и звуки слышу я:

Мой друг, мой нежный друг... 

люблю... твоя... твоя...

(Александр Сергеевич Пушкин)

 ĐÊM

Gọi em tha thiết dịu dàng
Đêm đêm lặng lẽ muộn màng xanh xao
Bên giường ngọn nến gầy hao
Thơ anh thắp lửa hòa vào êm êm
Dòng sông tình, đong đầy em
Chao nghiêng ánh mắt, bóng đêm vỡ òa
Anh cười - nốt nhạc ngân nga:
Anh yêu có biết em là…  của anh !

(Hoàng Thị Vinh dịch)

Bài thơ của tác giả Mỹ, dịch từ nguyên bản tiếng Anh:

I LOVE YOU

You're kissable and cuddly;

You're lovable and sweet;

You thrill me every minute,

And sweep me off my feet.

You're charming and disarming,

Desirable and true.

You inspire and impress me,

And that's why I love you.

ANH YÊU EM

Vòng tay chặt, nụ hôn dài,

Anh yêu em lắm! bên tai ngọt ngào.

Phút giây xao xuyến lòng nhau,

Tâm hồn anh, tấm tình đầu trao em.

Yên lòng, quyến rũ, dịu êm,

Khát khao đích thực một miền thương yêu.

Khắc ghi trong dạ mọi điều,

Anh yêu em! nói bao nhiêu cho vừa. 

(Người dịch Trần Mạnh Tuân)

 Bài thơ của thi nhân Trung Quốc - Diệp Thiệu Ông,  dịch từ nguyên bản chữ Hán :

 游園不值

應 憐 屐 齒 印 蒼 苔，
小 扣 柴 扉久 不 開。
春 色 滿 園 關 不 住，
一 枝 紅 杏 出 墻 來。

葉紹翁