Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta

Làng ta phong cảnh hữu tình
Dân cư đông đúc như hình con long

Ngồi buồn đốt một đống rơm
Khói lên nghi nghút chẳng thơm tý nào
Khói bay đến tận Thiên tào
Ngọc Hoàng phán hỏi đứa nào đốt rơm ?

Còn Ngộ năng thì: “lấy tình át chữ đọc câu sáu mà không đoán ra được câu tám thế nào. Ngộ năng có phần hay hơn Trí Năng… Trí năng học tập được, rèn luyện được, ngộ năng thì chịu, dứt khoát trời cho”.
Nói theo Nguyễn Huy Thiệp thì Thi hào Nguyễn Du đúng là ông Tổ của môn phái này và số người kế tục có thể đếm trên đầu ngón tay. Chắc không ngoài mấy vị kể trên.
Trước hết là cụ Tiên Điền, cụ đã để lại cho đời tác phẩm Kiều tới hơn ba ngàn câu lục bát với phong cách ngôn ngữ tinh xảo, lão luyện qua cách ngắt nhịp, dùng từ, dùng hình ảnh rất gợi tả và gợi cảm. Khi tả cảnh thì cảnh gắn với tình. Cảnh và tình cứ như hình với bóng:

Sè sè nấm đất bên đàng
Dầu dầu ngọn cỏ nửa vàng nửa xanh

Buồn trông cửa bể chiều hôm
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa
Buồn trông ngọn nước mới sa
Hoa trôi man mác biết là về đâu

Còn đây là của cụ Tản Đà:

Non cao những ngóng cùng trông
Suối khô dòng lệ chờ mong tháng ngày
Xương mai một nắm hao gầy
Tóc mây một mái đã đầy tuyết sương
Trời tây ngả bóng tà dương
Càng phơi vẻ ngọc nét vàng phôi pha

Hôm qua chửa có tiền nhà
Suốt đêm thơ nghĩ chả ra câu nào
Đi ra rồi lại đi vào
Quẩn quanh chỉ tốn thuốc lào vì thơ

Tiếp theo Tản Đà là Nguyễn Bính:

… Em nghe họ nói phong thanh
Hình như họ biết chúng mình với nhau
Ai làm cả gió đắt cau
Mấy hôm sương muối cho giầu đổ non

… Thế rồi máu chảy về tim
Duyên làm lành chị duyên tìm về môi
Đêm qua mưa gió đầy giời
Trong hồn chị có một người di qua

Sau Nguyễn Bính có lẽ là Bùi Giáng:

… Hỏi tên? Rằng biển xanh dâu
Hỏi quê? Rằng mộng ban đầu rất xa
Gọi tên là một hai ba
Đếm là diệu tưởng đo là nghi tâm

… Rằng thưa ký ức đàn bà
Tên là thiếu nữ tuổi là dấn thân

Sau Bùi Giáng phải chăng là Đồng Đức Bốn và Nguyễn Duy?

Chăn trâu đốt lửa trên dồng
Rạ rơm thì ít gió đông thì nhiều
Mải mê đuổi một con diều
Củ khoai nướng để cả chiều thành tro

Tre xanh xanh tự bao giờ
Tự ngày xưa đã có bờ tre xanh
Thân gầy guộc lá mong manh
Mà sao nên lũy nên thành tre ơi!

Sau Đồng Đức Bốn và Nguyễn Duy là Đinh Nam Khương?

Lúa đi để lại tháng mười
Và cơn gió thổi rỗng trời ở trên
Trời cao bỗng vút cao thêm
Bâng khuâng vì hẫng chân đêm mất rồi
Gặt rồi còn gốc rạ thôi
Và bao nhiêu dấu chân người mới nguyên

Những cây bút tài hoa trên đây còn rất nhiều bài hay, câu hay. Rất tiếc, trong khuôn khổ này, không có điều kiện trích dẫn nhiều. Chỉ bấy nhiêu đây cũng đủ thấy: “Mỗi người mỗi vẻ mười phân vẹn mười”! 
Hình như ở họ có một mẫu số chung về ngôn ngữ. Đó là sự tự nhiên giản dị, không dụng công gọt đẽo mà vẫn rất tinh xảo, không nạp điện mà vẫn phát sáng như ngọc trong trai như kim cương trong đá. Rất quen mà cũng vô cùng lạ. Có lẽ “Trời cho” là ở điểm này? Tâm là đây và tầm cũng là đây. Thơ lục bát mãi mãi là hồn thiêng đất Việt!
Phải thế này chăng? Thi hào Nguyễn Du trao “Bình bát” cho thế hệ sau để trường tồn mãi mãi.
Lục bát còn thì Việt Nam còn - đã như thế và mãi mãi là như thế!
 
Nhà giáo: Hoàng Tấn Đạt

Thành Phố Vũng Tàu.