QUAN HỌ NGỎ LỜI

Bằng lòng em nhé làm dâu?
Miền quê có khúc sông Cầu trong xanh
Kinh Dương Vương, phủ Thuận Thành
Có dòng Đuống đỏ, có tranh Đông Hồ

Có chùa Phật Tích, đền Đô
Thiên Thai hai núi mộng mơ chung tình
Có cây trúc mọc đầu đình
Hội Lim đến hẹn chúng mình chênh chao

Áo the chen nón quai thao
Hát câu quan họ gửi trao xuân về
Tình người mộc mạc chân quê
Làng lên phố, vẫn giữ lề gia phong

Nước sông cũng rõ đục trong
Từ truyền thuyết đã sẵn lòng vị tha
Em về chung một mái nhà
Có mẹ tần tảo có cha nhân từ...

Có niềm tin cõi chân như
Có anh mong đợi...
Hãy ừ nhé em!

Vũ Tuấn Anh

Tôi may mắn được nhận món quà là hai tập thơ "Quan họ ơi đừng" và "Thì thầm đường quê" từ tác giả Vũ Tuấn Anh. Nhận thấy trong thơ anh có sự đồng điệu nên tôi đã chọn trong số đó một vài bài mà tôi có cảm xúc đặc biệt để viết cảm nhận của mình. Qua trang lucbat.com tôi xin phép được gửi đến lời cảm nhận của tôi về bài thơ "Quan họ ngỏ lời" như một lời chúc mừng đến tác giả Vũ Tuấn Anh nhân sự kiện chùm thơ của anh được chọn đăng trong chuyên mục dự thi Tổ Quốc và đạo pháp.

Có thể thấy “Quan họ ngỏ lời” là một bài thơ mang âm hưởng dân ca quan họ Bắc Ninh, với những lời giao duyên rất ý nhị và nhẹ nhàng. Cả bài thơ như một bức tranh quê với những hình ảnh tươi sáng, mang nét đẹp từ truyền thuyết tới đời thường. Với ý thơ mượt mà, ngôn ngữ giản dị, gần gũi với thơ ca dân gian Việt Nam khiến nó đã đi vào lòng người đọc như một nét duyên riêng có.

Cũng dễ dàng nhận thấy bài thơ gồm có ba phần: phần đầu để giới thiệu đến độc giả về một miền quê Kinh Bắc với rất nhiều những địa danh nổi tiếng khác nhau, từ văn hóa vật thể đến phi vật thể, không chỉ là niềm tự hào của quê hương Bắc Ninh và còn là niềm tự hào của cả nước; phần hai để nói lên tình người nơi đó; phần ba là tình yêu đôi lứa được đặt trên nền tảng của tin yêu, của sự chở che, đón đợi trong đại gia đình.

Ngay từ cái tên của bài thơ “quan họ ngỏ lời”, khi đọc lên đã thể hiện được ý chí của người viết. Mặc dù mở đầu bài thơ là một câu mời gọi người con gái về làm dâu, “Bằng lòng em nhé làm dâu…” nhưng đấy không chỉ là lời mời của một “liền anh” cụ thể, đó là lời ngỏ của một miền quê với “một nửa” thân yêu của mình! Cái khéo léo của tác giả là biết đặt tình yêu đôi lứa trong tình yêu quê hương xứ sở để vừa giới thiệu đến người đọc một miền quê mang nhiều nét đặc thù riêng có; một mặt khác có thể hình dung ra những con người nơi đây là những con người “biết yêu” thật sự, bởi họ đã biết đặt chữ yêu trong lề thói gia phong, nơi “có mẹ tần tảo có cha nhân từ/ Có niềm tin cõi chân như…”

“Quan họ ngỏ lời” như lời mời gọi thiết tha “hãy về với anh”, với quê hương có khúc Sông Cầu xanh trong mà bao đời nay đã là đề tài cho thơ, ca, nhạc, họa được thăng hoa; Có đền thờ Kinh Dương Vương, bậc thánh trí thông minh nhưng vẫn còn nhiều tranh cãi về thân phận; Có những ngôi chùa, những đền thờ mang nét đẹp huyền bí; Có dòng Đuống đỏ quạch phù sa bồi đắp như tình yêu đôi lứa đã vượt qua thử thách được vun bồi và lớn dậy cùng tháng năm; Và đây nữa, hội Lim rộn ràng “đến hẹn lại lên” - nơi giao duyên của các liền anh liền chị khi tháng Giêng về trong mùa Xuân của đất trời.

“Anh” đã ngỏ lời rồi đấy, “em” hãy về nhé, về không chỉ bởi lời anh mời gọi thiết tha, mà về bằng cả nỗi xốn xang mang theo trong lòng từ câu hát dân ca nữa nhé! Quê hương anh đã đổi thay từng ngày, từng ngày theo chiều hướng tích cực, “làng đã lên phố” nhưng tình người thì vẫn mộc mạc, chất phát, chân quê, vẫn giữ được lề thói gia phong mà bao đời nay lớp lớp các thế hệ cha ông đã giữ gìn và phát huy. Cuộc sống có khi vui, khi buồn, như khúc sông có khi đầy khi cạn, có khi đục khi trong... nhưng với lòng vị tha sẵn có sẽ thì mọi trở ngại khó khăn hẳn là sẽ vượt qua được hết thảy.

Còn chần chừ gì nữa khi “anh” đã mời “em” bằng cả tấm chân tình của người trai Kinh Bắc, người trai ấy được sinh ra trong niềm tự hào quê hương, trong sự gìn giữ và không ngừng phát huy mọi truyền thống tốt đẹp của gia phong của nếp nhà. Với những tin yêu “anh” đã dành cho “em”, ta đã dành cho nhau thì “hãy ừ” em nhé!

Qua bài thơ tác giả đã khái quát được những nét đặc trưng của quê hương mình với những địa danh đã đi vào sử sách, với những giá trị truyền thống thể hiện ở lề thói gia phong và nếp nhà. Hơn nữa là tình yêu với quê hương được tác giả lồng vào trong từng ý thơ rất duyên dáng và giàu cảm xúc chân thành.

Hoàng Như Mai.