Năm 1954 Đông Hồ cho công bố lại phát hiện của nhà sử học Trần văn Giáp về Nguyễn Hữu Hào là tác giả truyện Song Tinh. Và đăng đ­ược 1/3 truyện Song Tinh bằng chữ quốc ngữ.

     Năm 1962 đông Hồ in toàn bộ Truyện Song Tinh ở Nhà xuất bản Bốn Phương.

     Cũng theo lời của Mộng Tuyết kể: Hoàng Xuân Hãn đã m­ượn chép lại truyện Song Tinh của Đông Hồ qua báo Đông Thành và năm 1951 Hoàng Xuân Hãn mang sang Pháp .

     Năm 1984, sau khi Đông Hồ mất 15 năm thì Hoàng Xuân Hãn sao lại một bản (mà Đông Hồ đã gửi cho báo Đông Thanh từ năm 1934) trả lại Mộng Tuyết để “Châu về hợp phố”

      3- Mấy cảm nhận về công lao của thi sỹ Đông Hồ đối việc bảo tồn văn hoá cổ của dân tộc :

     Để truy tìm tác giả của truyện Song Tinh, khi mới 18 tuối( 1924) Đông Hồ đã gửi bản quốc ngữ cho báo Nam Phong, sau đó 26 tuổi( năm 1932) lại gửi bản chữ nôm cho báo Đông Thành và đến khi 56 tuổi (tức năm 1962) thì cho in toàn bộ truyện Song Tinh của Nguyễn Hữu Hào .

     Với một thời gian 38 năm đằng đẵng, gửi bản thảo từ Hà Tiên ra Hà Nội vời vợi hàng nghìn cây số, thời cuộc chiến tranh huỷ hoại nhà cửa sách vở; Đông Hồ vẫn kiên trì thầm lặng đeo đẳng công việc nhiều khi như­ vô vọng, chắc là trong trái tim ông cháy bỏng tình yêu đối với tác phẩm của tiền nhân.

     Thật không uổng, nhờ Giáo sư­ Hoàng Xuân Hãn chép tay bản của Đông Hồ mà Đông Hồ gửi cho tạp chí Đông Thanh 1932, giáo sư Hoàng Xuân Hãn mang theo sang Pháp, tra cứu, hiệu đính và bạn đọc trong và ngoài cõi Việt đã đựoc đọc cuốn truyện lục bát Song Tinh của Nguyễn Hữu Hào (Nhà xuất bản văn học, Hà Nội 1987 với 8200 cuốn).  

     Từ cụ Lâm Hữu Lân bác của Đông Hồ, rồi Thi sỹ Đông Hồ,tiếp giáo sư­ Trần Văn Giáp, rồi giáo sư­ Hoàng Xuân Hãn, cuộc chạy tiếp sức gần một thế kỷ để “tái sinh” một tác phẩm quý ra đời tr­ước Truyện Kiều của Nguyễn Du. Theo cá nhân tôi thì công đầu ở đây phải kể đến Thi sỹ Đông Hồ!

       4- Kết luận:

     Truyện Song Tinh của Nguyễn Hữu Hào ra đời năm 1704, nhờ thi sỹ Đông Hồ mà chúng ta ngày nay vẫn có trong tay cuốn thơ lục bát 1396 câu.

Theo T.S. NGUYỄN VĂN HOA

     ____________